Psychotesty kolejowe – np. na maszynistę PKP PLK. Przykłady online [2025]

Praca maszynisty to ogromna odpowiedzialność, dlatego zanim kandydat usiądzie za sterami lokomotywy, musi przejść specjalistyczne psychotesty kolejowe. Sprawdzają koncentrację, refleks, odporność na stres i umiejętność podejmowania decyzji w sytuacjach kryzysowych. W 2025 roku wiele ośrodków oferuje również psychotesty kolejowe online, które pozwalają zapoznać się z formą zadań jeszcze przed właściwym badaniem. Sprawdź przykłady testów i pytań, jakie mogą pojawić się podczas badań psychologicznych na maszynistę lub pracownika PKP PLK – wraz z wyjaśnieniem, czego dokładnie oczekuje psycholog.

Aktualizacja: 14.10.2025

Jak wyglądają psychotesty kolejowe na maszynistę (PKP PLK)?

Psychotesty kolejowe, czyli dla osób odpowiedzialnych za prowadzenie pociągów lub innych środków transportu kolejowego, skupiają się na sprawdzeniu umiejętności technicznych, spostrzegawczości, zdolności do szybkiego podejmowania decyzji oraz odporności na stres. Mają na celu zapewnienie, że maszynista posiada umiejętności, kompetencje i cechy niezbędne do bezpiecznego prowadzenia pojazdu oraz radzenia sobie w różnych sytuacjach drogowych (np. podczas wypadku). Typowe dla takiego badania są:

• Testy spostrzegawczości – osoba poddawana testowi może być poproszona o obserwację i identyfikację różnych obiektów, znaków drogowych lub sygnałów na torach. Te zadania sprawdzają zdolność maszynisty do szybkiego reagowania na zmieniające się warunki na trasie.
• Testy szybkiego podejmowania decyzji – w tych testach maszynista jest zapoznawany z serią sytuacji, które wymagają szybkiej oceny i podjęcia decyzji. Mogą to być scenariusze awaryjne, zagrożenia na trasie lub konieczność dostosowania prędkości, lub kierunku jazdy.
• Testy odporności na stres – prowadzenie pojazdu szynowego to stresujące zadanie, zwłaszcza w sytuacjach awaryjnych lub podczas trudnych warunków pogodowych. Psychotesty PKP PLK oceniają, jak maszynista radzi sobie ze stresem i jak utrzymuje koncentrację w trudnych sytuacjach.
• Badania medyczne – psychotesty kolejowe obejmują również badania medyczne. Sprawdzane jest zdrowie fizyczne i psychiczne (np. objawy depresji, schizofrenii) oraz oceny ewentualnych problemów zdrowotnych, które wpływają na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdu.

Kto kieruje na psychotesty kolejowe?

Psychotesty kolejowe, w tym dla maszynistów PKP PLK, są zlecane przez pracodawców związanych z kolejnictwem, czyli przewoźników kolejowych. Mają własne procedury rekrutacyjne, w ramach których decydują o przeprowadzeniu testów psychologicznych dla przyszłych maszynistów. W Polsce istnieją również agencje i instytucje odpowiedzialne za regulację i nadzór nad bezpieczeństwem w transporcie kolejowym, takie jak Urząd Transportu Kolejowego (UTK). UTK nadzoruje przestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa w transporcie kolejowym, w tym kwalifikacji i szkoleń dla personelu kolejowego. Mają również swój wkład w regulacje dotyczące przeprowadzania psychotestów dla personelu kolejowego. Ostatecznie, jednostkami uprawnionymi do oceny zdolności psychicznej są:

• komórki organizacyjne Kolejowego Zakładu Medycyny Pracy;
• Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej;
• lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie okulistyki i otorynolaryngologii, przeprowadzający specjalistyczne badania profilaktyczne, posiadający kwalifikacje określone w przepisach o służbie medycyny pracy;
• psycholodzy dokonujący oceny psychologicznej przydatności zawodowej do pracy na stanowiskach kolejowych posiadający odpowiednie kwalifikacje;
• w przypadku gdy pracownik uczestniczył w poważnym wypadku kolejowym, badania psychologiczne przeprowadza się w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.

Ile kosztują psychotesty kolejowe?

Psychotesty kolejowe kosztują ok. 150 złotych, ale jest to tylko orientacyjna cena, ponieważ dla kandydata mogą być też bezpłatne. Ceny psychotestów kolejowych zależą od czynników takich jak lokalizacja, rodzaj testów, zakres badań oraz wewnętrzne procedury czy polityka firmy kolejowej. W niektórych przypadkach pracodawca firmy kolejowej samodzielnie przeprowadza testy psychologiczne, co oczywiście również ma wpływ na cenę. Jeśli przewoźnik kolejowy korzysta z zewnętrznych firm konsultingowych lub specjalistów, aby przeprowadzić testy, koszty są wyższe nawet o 200%.

Ile trwa badanie psychologiczne kolejowe?

Badanie psychologiczne dla maszynistów lub innych pracowników kolejowych trwa od jednej do 2-3 godzin. Proces obejmuje wypełnianie kwestionariuszy osobowościowych, testów psychotechnicznych, wywiadów z psychologiem oraz inne formy oceny, w zależności od specyfikacji stanowiska i wymagań. Czas trwania badania psychologicznego różni się w zależności od organizacji przeprowadzającej badanie, rodzaju testów i badań, które są wymagane oraz od indywidualnych potrzeb i sytuacji kandydata.

Kiedy można ponownie wykonać psychotesty kolejowe?

Zgodnie z przepisami, badania psychologiczne kolejowe mogą być przeprowadzane w różnych okolicznościach i z różną częstotliwością. Kiedy można ponownie wykonać psychotesty kolejowe?

• Przy każdym badaniu wstępnym – badania psychologiczne mogą być przeprowadzane przy każdym nowym zatrudnieniu na stanowiskach związanych z prowadzeniem pojazdów kolejowych lub bezpieczeństwem ruchu kolejowego, jako część procesu rekrutacji.
• Co 4 lata (w ramach badań okresowych) – psychotesty kolejowe mogą być przeprowadzane okresowo, co cztery lata, aby ocenić dalszą przydatność zawodową pracowników kolejowych, szczególnie tych zatrudnionych na stanowiskach, gdzie wymaga się specjalnych umiejętności i odpowiedzialności.
• Co 2 lata – w ramach badań okresowych u pracowników powyżej 50 roku życia zatrudnionych na stanowisku kolejowym. W niektórych przypadkach, pracownicy kolejowi powyżej określonego wieku (np. 50 lat) mogą być poddani częstszym badaniom psychologicznym, co dwa lata, aby monitorować ich stan zdrowia psychicznego i sprawność w pracy.
• W przypadku uczestniczenia pracownika w poważnym wypadku kolejowym – po udziale pracownika w poważnym wypadku kolejowym może być wymagane ponowne przeprowadzenie psychotestów kolejowych, aby ocenić jego zdolność do kontynuowania pracy na stanowisku kolejowym.

Psychotesty kolejowe PKP PLK na maszynistę – pytania i odpowiedzi

Badania psychologiczne na maszynistę (np. w PKP PLK) to jeden z najważniejszych etapów procesu kwalifikacyjnego. Poniżej znajdziesz przykładowe pytania i odpowiedzi, które mogą pojawić się w trakcie testów psychotechnicznych dla maszynistów.

• Jak reagujesz, gdy sygnalizator zmienia się z zielonego na żółty? Zmniejszam prędkość, zachowując gotowość do zatrzymania przed następnym sygnałem.
• Co robisz, gdy podczas jazdy nagle przestaje działać radiotelefon? Zatrzymuję pociąg w bezpiecznym miejscu i stosuję się do procedur awaryjnych komunikacji.
• Czy potrafisz długo utrzymać koncentrację podczas monotonnej jazdy? Tak, stosuję techniki kontroli uwagi i regularnie obserwuję otoczenie torów.
• Jak reagujesz na nagłe, niespodziewane sygnały dźwiękowe? Zachowuję spokój, analizuję źródło sygnału i reaguję zgodnie z instrukcją ruchową.
• Co zrobisz, gdy zauważysz osobę na torach w oddali? Niezwłocznie uruchamiam sygnał ostrzegawczy i rozpoczynam hamowanie awaryjne.
• Jak reagujesz, gdy współpracownik w kabinie zaczyna tracić przytomność? Zatrzymuję skład, zabezpieczam miejsce i natychmiast informuję dyżurnego ruchu.
• Czy zdarzyło Ci się zasnąć w pracy? Nie, dbam o regenerację i unikam pracy w stanie zmęczenia.
• Jak oceniasz swoje tempo reakcji? Jest szybkie i stabilne – potrafię reagować natychmiast po zauważeniu sygnału.
• Co oznacza, gdy semafor pokazuje sygnał „S1”? Nakaz zatrzymania – pociąg nie może wjechać na tor.
• Jak reagujesz, gdy zauważysz niezgodność między rozkładem a wskazaniem urządzeń? Zgłaszam niezgodność dyżurnemu i nie podejmuję samodzielnych decyzji poza procedurą.
• Czy potrafisz zachować spokój w sytuacjach kryzysowych? Tak, koncentruję się na działaniach technicznych i stosuję się do procedur bezpieczeństwa.
• Co robisz, gdy urządzenie bezpieczeństwa (np. SHP) przestaje reagować? Zatrzymuję pojazd i informuję dyżurnego ruchu zgodnie z obowiązującymi zasadami.
• Czy masz trudności z oceną odległości lub prędkości innych pojazdów? Nie, potrafię prawidłowo ocenić dystans i tempo zbliżania się składów.
• Jak zachowujesz się w sytuacji opóźnienia pociągu? Zachowuję spokój – najważniejsze jest bezpieczeństwo, nie nadrabianie czasu.
• Co zrobisz, jeśli usłyszysz nietypowy dźwięk z układu hamulcowego? Zredukuję prędkość, zatrzymam pojazd i sprawdzę przyczynę zgodnie z instrukcją.
• Czy potrafisz pracować w systemie zmianowym i nocnym? Tak, jestem przyzwyczajony do pracy w zmiennych godzinach.
• Jak reagujesz, gdy dyżurny wydaje sprzeczne polecenia? Dopytuję i potwierdzam komunikat – nie podejmuję działań bez jasnego polecenia.
• Czy zdarzyło Ci się przekroczyć dozwoloną prędkość służbowo? Nie, zawsze trzymam się ograniczeń i sygnałów.
• Co robisz, gdy nie jesteś pewien znaczenia sygnału? Zatrzymuję pociąg i wyjaśniam sytuację, nie działam na przypuszczenia.
• Jak reagujesz, gdy współpracownik popełnia błąd w trakcie jazdy? Spokojnie koryguję sytuację i po zakończeniu trasy omawiam zdarzenie.
• Czy stres wpływa na Twoje decyzje? Staram się oddzielać emocje od obowiązków – działam według procedur.
• Jak zachowujesz się podczas kontroli trzeźwości w pracy? Z pełną współpracą – to standardowy element bezpieczeństwa.
• Czy masz tendencję do ryzykownych zachowań? Nie, w pracy maszynisty priorytetem jest bezpieczeństwo i przewidywalność.
• Jak reagujesz na długotrwały hałas w kabinie? Używam ochronników słuchu i zachowuję koncentrację.
• Co zrobisz, jeśli zaniknie napięcie trakcyjne? Zatrzymuję pojazd i zgłaszam sytuację dyżurnemu ruchu.
• Czy jesteś w stanie utrzymać pełną koncentrację przez kilka godzin? Tak, dzięki rutynie, regularnym kontrolom wskaźników i znajomości trasy.
• Jak reagujesz, gdy zauważysz uszkodzenie torów lub przeszkodę? Uruchamiam hamowanie awaryjne i powiadamiam dyżurnego ruchu.
• Co zrobisz, jeśli podczas jazdy poczujesz się źle? Zatrzymam pociąg i zgłoszę stan dyżurnemu – bezpieczeństwo pasażerów jest nadrzędne.
• Czy masz trudności z pracą pod presją czasu? Nie, umiem zachować spokój i kontrolować emocje w sytuacjach wymagających.
• Dlaczego chcesz zostać maszynistą? Bo to zawód odpowiedzialny, wymagający koncentracji i precyzji – cenię stabilność, procedury i bezpieczeństwo.

Psychotesty kolejowe – przykłady, zadania, obrazki

Rozwiązywanie zadań ma na celu ocenę umiejętności przestrzegania reguł, rozumowania logicznego, spostrzegawczości i szybkiego przetwarzania informacji, które są istotne dla pracy w transporcie kolejowym. Przykładowe zadania, które mogą pojawić się w psychotestach kolejowych, wykorzystują matryce Ravena i tablice Poppelreutera.

Matryce Ravena dla maszynistów PKP PLK

Zadanie polega na uzupełnieniu brakującego elementu w obrazku, aby utrzymać logiczną sekwencję. Kandydatowi prezentowane są serie obrazków, z których brakuje jednego elementu. Zadaniem jest wybrać odpowiednią opcję, która logistycznie pasuje do reszty obrazków. Przykładowa Matryca Ravena dla maszynistów PKP PLK wygląda następująco:

Odpowiedzią jest oczywiście „koło”. Aby wydedukować tę figurę, musisz dostrzec wzór, w którym koło pojawia się na ściśle określonych pozycjach. Możemy je opisać jako „co druga” albo „każda nieparzysta”. Schemat przebiega następująco: „koło – trójkąt – koło – kwadrat – koło – gwiazda – koło – strzałka w górę – znak zapytania”. Aby ciąg był nadal logiczny, w miejscu pytajnika należy wstawić właśnie koło. Ważne, abyś jako przyszły maszynista odpowiadał nie tylko poprawnie, ale też w miarę szybko, gdyż podczas psychotestów kolejowych brany pod uwagę jest także refleks kandydata.

Tablica Poppelreutera dla maszynistów PKP PLK

Zadanie opiera się na szybkim i dokładnym znalezieniu różnych cyfr na dwóch tablicach z kwadratami. Osoba badana musi szybko i dokładnie odszukać oraz zapisać liczby zgodnie z zasadami określonymi przez badającego psychologa. Spróbuj rozwiązać poniższą tablicę Poppelreutera dedykowaną maszynistom. Treść zadania: znajdź numery porządkowe 35, 57 i 75, a następnie zapisz liczby znajdujące się w prawym dolnym rogu tych kwadratów.

Odpowiedź: w zadaniu maszynista ma za zadanie znaleźć kwadraty z numerami porządkowymi 35, 57 i 75 oraz zapisać liczby znajdujące się w prawym dolnym rogu tych kwadratów. Odpowiedzią jest więc 85, 64 i 31. Odpowiedzi udzieliliśmy na podstawie danych z kwadratów o ID = 3, 6 i 11. Podobnie jak wcześniej, tutaj również liczy się czas udzielenia odpowiedzi. Maszynista PKP PLK powinien bowiem nie tylko podejmować trafne decyzje, ale także robić to w miarę szybko.

Psychotesty obrazkowe dla maszynistów PKP PLK

Na ilustracji widzisz dwie sceny związane z bezpieczeństwem pracy na kolei. Twoim zadaniem jest opisać, która sytuacja jest prawidłowa, a która nie, oraz określić, jakie emocje budzi każda z nich. W tego typu zadaniach, gdzie musisz opisać dany obrazek, nie ma dobrych i złych odpowiedzi. Psycholog w tym momencie sprawdza Twoją szczerość i zdolność do logicznego łączenia kropek. Przypatrz się poniższemu obrazkowi i zastanów się, co być odpowiedział podczas psychotestów kolejowych.

Przykładowa odpowiedź to: po lewej stronie przedstawiono sytuację bezpieczną – pracownik w kamizelce ostrzegawczej (którego nie widać w kadrze, jednak tak możemy się domyśleć) stoi za wyraźnie oznaczoną linią bezpieczeństwa i obserwuje nadjeżdżający pociąg. Ta scena budzi spokój i poczucie porządku, symbolizuje odpowiedzialność i przestrzeganie procedur. Natomiast po prawej stronie widzimy sytuację niebezpieczną – osoba stoi zbyt blisko torów, w miejscu bez zabezpieczeń, a w tle widać nadjeżdżający pociąg. Ten obraz wywołuje niepokój, stres lub dezaprobatę, ponieważ przedstawia zachowanie sprzeczne z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi na kolei.

Jak przygotować się na psychotesty kolejowe?

Aby się przygotować na psychotesty kolejowe, zdobądź wcześniej informacje na temat rodzaju testów, które będą przeprowadzane, oraz oczekiwanych umiejętności. To wszystko zależy od jednostki przeprowadzającej badanie, jak i stanowiska, na które się aplikuje. Praktykowanie różnych rodzajów testów online lub z książek z pewnością pomoże. Dbaj też o zdrowie psychiczne i fizyczne oraz naucz się technik relaksacyjnych, które pomogą zachować spokój przy testach. Zwróć uwagę na ograniczony czas, który będzie dostępny na wykonanie zadań, i przyzwyczajaj się do pracy z liczbami, np. rozwiązując Sudoku. Przed psychotestami zjedz pożywne śniadanie i zachowaj pozytywne nastawienie. Psycholog z pewnością to zauważy i będzie Cię oceniał przychylniejszym okiem.

Przeczytaj także nasz inny artykuł o psychotestach: Testy psychologiczne do służby granicznej – jak wyglądają psychotesty do służby granicznej?

Bibliografia:

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 stycznia 2021 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych. Dziennik Ustaw z 2024 roku, pozycja 780.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Dz. U. z 1996 r. nr 59, poz. 287.