Leczenie kanałowe zęba 3- lub 4-kanałowego to procedura polegająca na usunięciu zainfekowanej miazgi, dokładnym oczyszczeniu kanałów i ich szczelnym wypełnieniu. Zabieg przeprowadza się w przypadku poważnych stanów zapalnych, martwicy miazgi, głębokiej próchnicy lub urazów mechanicznych. Jego celem jest zachowanie zęba i zapobieganie powikłaniom, takim jak ropnie czy torbiele w kości. Zęby trzonowe, które mają trzy lub cztery kanały, wymagają precyzyjnego leczenia, ponieważ ich system korzeniowy jest bardziej skomplikowany niż w przypadku zębów przednich. Kanały mogą być zakrzywione, wąskie lub rozgałęzione, co sprawia, że konieczne jest użycie specjalistycznych narzędzi i często mikroskopu endodontycznego. Nowoczesne metody leczenia pozwalają na dokładne opracowanie i wypełnienie kanałów, co zwiększa trwałość efektów terapii.

Korekta merytoryczna: dr n. med. Anna Leszczyszyn – lekarz stomatolog, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku lekarsko-dentystycznym.

Jak przebiega leczenie kanałowe zęba 3- i 4-kanałowego?

Pierwszym etapem jest diagnostyka, która obejmuje wykonanie zdjęcia RTG lub tomografii CBCT. Obrazowanie pozwala na ocenę długości i przebiegu kanałów oraz wykrycie ewentualnych zmian okołowierzchołkowych. Następnie stomatolog podaje znieczulenie miejscowe, aby zabieg był całkowicie bezbolesny.

Po otwarciu komory zęba i usunięciu zainfekowanej miazgi lekarz przechodzi do opracowania kanałów. Proces ten polega na ich poszerzeniu i dokładnym oczyszczeniu przy użyciu narzędzi ręcznych lub maszynowych. W trakcie leczenia stosuje się płukanki dezynfekujące, które eliminują bakterie i resztki tkanki.

Po dokładnym oczyszczeniu kanały są osuszane i wypełniane materiałem biokompatybilnym, najczęściej gutaperką. Szczelne zamknięcie kanałów zapobiega ponownej infekcji i wzmacnia strukturę zęba. Ostatecznym etapem jest odbudowa korony zęba, która może być wykonana z materiału kompozytowego lub – jeśli ząb jest mocno osłabiony – wzmocniona wkładem koronowo-korzeniowym i koroną protetyczną.

Wskazania do leczenia kanałowego zęba 3- i 4-kanałowego

Zabieg przeprowadza się w sytuacjach, gdy doszło do nieodwracalnego uszkodzenia miazgi, co grozi poważnymi powikłaniami. Najczęściej leczenie jest konieczne przy głębokiej próchnicy, która spowodowała zapalenie miazgi. Pacjenci odczuwają wtedy silny ból, nadwrażliwość na temperaturę i dyskomfort przy nagryzaniu.

Leczenie kanałowe wykonuje się również w przypadku martwicy miazgi, nawet jeśli nie występują objawy bólowe. Obumarła miazga może prowadzić do powstawania stanów zapalnych w okolicy wierzchołka korzenia, co może skutkować tworzeniem się ropni i torbieli.

Zdarza się, że leczenie kanałowe jest konieczne po urazach mechanicznych, np. po złamaniu korony zęba, jeśli doszło do odsłonięcia miazgi. Czasem zabieg przeprowadza się przed leczeniem protetycznym, aby zabezpieczyć ząb, który ma pełnić funkcję filaru mostu lub korony.

Przeciwwskazania do leczenia kanałowego

Nie zawsze leczenie kanałowe jest możliwe lub zalecane. Jeśli ząb jest bardzo zniszczony i nie ma wystarczającej ilości zdrowych tkanek do odbudowy, stomatolog może zalecić ekstrakcję.

Leczenie nie jest wskazane w zaawansowanej chorobie przyzębia, jeśli ząb jest znacznie rozchwiany i nie ma stabilnego podparcia w kości. W takich przypadkach nawet prawidłowo przeprowadzone leczenie nie zagwarantuje długoterminowego efektu.

Niektóre choroby ogólnoustrojowe, takie jak niekontrolowana cukrzyca czy zaburzenia odporności, mogą utrudniać gojenie po leczeniu endodontycznym. W takich sytuacjach decyzja o leczeniu podejmowana jest indywidualnie po konsultacji z lekarzem prowadzącym.

Skutki uboczne po leczeniu kanałowym zęba 3- i 4-kanałowego

Po leczeniu kanałowym pacjenci czasem odczuwają przejściową tkliwość lub ból. Dyskomfort najczęściej pojawia się przy nagryzaniu i wynika z podrażnienia tkanek okołowierzchołkowych. Objawy te zwykle ustępują w ciągu kilku dni i można je złagodzić lekami przeciwbólowymi.

W rzadkich przypadkach może wystąpić niewielki obrzęk dziąsła w okolicy leczonego zęba, zwłaszcza jeśli przed leczeniem występował stan zapalny. Jeśli objawy utrzymują się dłużej, konieczna jest kontrola stomatologiczna.

Leczone kanałowo zęby są bardziej podatne na złamania, ponieważ tracą naturalną elastyczność po usunięciu miazgi. Dlatego w przypadku dużych ubytków stomatolog może zalecić dodatkowe wzmocnienie wkładem koronowo-korzeniowym i koroną protetyczną.

Ile kosztuje leczenie kanałowe zęba 3- i 4-kanałowego?

Standardowe leczenie zęba 3-kanałowego kosztuje od 800 do 1500 zł, a jeśli zabieg wykonywany jest pod mikroskopem, cena wzrasta do 1800–2500 zł. Leczenie zęba 4-kanałowego jest bardziej skomplikowane i kosztuje od 1000 do 1800 zł, a przy użyciu mikroskopu od 2000 do 3000 zł. Dodatkowym kosztem jest odbudowa zęba po leczeniu. Wypełnienie kompozytowe kosztuje od 250 do 500 zł, natomiast wzmocnienie wkładem i koroną to koszt od 1500 do 3500 zł.

Często zadawane pytania

Czy leczenie kanałowe zęba 3- lub 4-kanałowego boli? Nie, zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu. Po leczeniu czasem pojawia się tkliwość, która ustępuje po kilku dniach.

Jak długo trwa leczenie kanałowe zęba 3- lub 4-kanałowego? W prostszych przypadkach leczenie można wykonać podczas jednej wizyty trwającej 120–180 minut. Jeśli kanały są zakrzywione lub wąskie, konieczne może być rozłożenie procedury na dwie wizyty.

Czy po leczeniu kanałowym ząb jest słabszy? Tak, ponieważ po usunięciu miazgi traci naturalne nawodnienie i elastyczność. Aby zapobiec złamaniom, często zaleca się dodatkowe wzmocnienie korony zęba.

Czy leczenie kanałowe można wykonać ponownie? Tak, jeśli kanały są nieszczelnie wypełnione lub pojawiła się infekcja, stomatolog może przeprowadzić powtórne leczenie kanałowe (reendo).

Czy można uniknąć leczenia kanałowego? Tak, jeśli próchnica zostanie wykryta we wczesnym stadium, można ją leczyć zachowawczo. Regularne wizyty kontrolne u dentysty pozwalają uniknąć konieczności leczenia kanałowego.