Sterowana regeneracja tkanek i kości – jak przebiega? Opis zabiegu [periodontologia]

Sterowana regeneracja tkanek i kości (GTR/GBR) to zabieg stomatologiczny, który pozwala na odbudowę utraconych struktur przyzębia i kości. Jest stosowany przede wszystkim u pacjentów z zaawansowaną chorobą przyzębia, po ekstrakcji zębów oraz przed implantacją, gdy ilość kości jest niewystarczająca do stabilnego osadzenia implantu. Dzięki tej metodzie możliwe jest przywrócenie prawidłowego podparcia dla zębów i implantów oraz poprawa zdrowia dziąseł i kości w jamie ustnej. Regeneracja polega na stymulowaniu organizmu do odbudowy tkanki kostnej lub dziąsłowej poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów biologicznych. Dzięki nim procesy gojenia i odbudowy przebiegają szybciej i skuteczniej, co pozwala uniknąć bardziej inwazyjnych metod leczenia.

Korekta merytoryczna: dr n. med. Anna Leszczyszyn – lekarz stomatolog, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku lekarsko-dentystycznym.

Jak przebiega zabieg sterowanej regeneracji tkanek i kości?

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, co zapewnia pacjentowi pełen komfort. W pierwszym etapie lekarz odsłania obszar, w którym doszło do utraty tkanki, i dokładnie oczyszcza go z bakterii oraz martwych struktur. Następnie w miejsce ubytku wprowadza biomateriał, który pobudza organizm do regeneracji.

Jeśli celem jest odbudowa kości, stosuje się syntetyczne substytuty kostne, przeszczepy własnej kości pacjenta lub materiały pochodzenia zwierzęcego. Aby proces gojenia przebiegał prawidłowo, lekarz umieszcza specjalną membranę zaporową, która zapobiega wrastaniu tkanek miękkich i pozwala na odbudowę kości w kontrolowany sposób.

W przypadku regeneracji tkanek przyzębia stosuje się białka stymulujące wzrost komórek lub przeszczepy dziąsłowe. Metoda ta jest często wykorzystywana w leczeniu paradontozy, gdy doszło do uszkodzenia struktur podtrzymujących zęby.

Po zakończeniu procedury lekarz zszywa operowane miejsce i przekazuje pacjentowi zalecenia dotyczące higieny oraz diety. Proces gojenia trwa od kilku miesięcy do roku, w zależności od rozległości ubytku oraz indywidualnych zdolności regeneracyjnych pacjenta.

Wskazania do sterowanej regeneracji tkanek i kości

Zabieg przeprowadza się u pacjentów, u których doszło do zaniku kości lub dziąseł, co utrudnia dalsze leczenie stomatologiczne. Często stosuje się go jako przygotowanie do wszczepienia implantów, gdy kość jest zbyt cienka lub jej objętość jest niewystarczająca do utrzymania wszczepu.

Sterowana regeneracja znajduje również zastosowanie w leczeniu paradontozy, zwłaszcza gdy doszło do powstania głębokich kieszonek dziąsłowych i zniszczenia tkanek podtrzymujących zęby. W takich przypadkach odbudowa struktur przyzębia pozwala na ich stabilizację i wydłużenie żywotności naturalnych zębów.

Zabieg wykonuje się także po usunięciu zęba, aby zapobiec zanikowi kości i zachować prawidłowy kształt wyrostka zębodołowego. Dzięki temu pacjent w przyszłości może bez przeszkód poddać się leczeniu implantologicznemu lub protetycznemu.

Przeciwwskazania do sterowanej regeneracji tkanek i kości

Nie u każdego pacjenta można przeprowadzić zabieg, ponieważ wymaga on odpowiednich warunków zdrowotnych. W przypadku nieleczonych infekcji w jamie ustnej, stanów zapalnych lub chorób ogólnoustrojowych, takich jak niekontrolowana cukrzyca czy zaburzenia krzepnięcia krwi, regeneracja może się nie powieść lub przebiegać wolniej.

Osoby palące są bardziej narażone na niepowodzenie zabiegu, ponieważ nikotyna osłabia ukrwienie tkanek i negatywnie wpływa na proces gojenia. W takich przypadkach lekarz może zalecić wcześniejsze ograniczenie lub całkowite zaprzestanie palenia.

Pacjenci z zaawansowaną paradontozą, u których doszło do znacznej utraty kości, mogą wymagać bardziej złożonych procedur chirurgicznych. W takich przypadkach lekarz ocenia, czy sterowana regeneracja będzie wystarczająca, czy konieczne jest zastosowanie innych metod leczenia.

Skutki uboczne po zabiegu sterowanej regeneracji tkanek i kości

Po zabiegu pacjent może odczuwać lekki ból, obrzęk oraz przejściową nadwrażliwość w operowanym miejscu. Objawy te są naturalnym efektem gojenia i zwykle ustępują po kilku dniach. W celu złagodzenia dolegliwości zaleca się stosowanie zimnych okładów oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych przepisanych przez lekarza.

W niektórych przypadkach może dojść do niewielkiego krwawienia lub podrażnienia błony śluzowej. Jeśli pacjent zauważy nasilające się objawy stanu zapalnego, takie jak silny ból, zaczerwienienie czy ropny wyciek, powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Aby zapewnić prawidłową regenerację, pacjent powinien unikać intensywnego szczotkowania operowanego miejsca oraz stosować płukanki antyseptyczne, które wspomogą proces gojenia. Przez pierwsze dni po zabiegu zaleca się również spożywanie miękkich pokarmów i unikanie gorących, ostrych oraz twardych produktów.

Ile kosztuje sterowana regeneracja tkanek i kości?

Standardowa regeneracja niewielkiego ubytku kostnego kosztuje od 2000 do 4000 zł, natomiast bardziej skomplikowane procedury mogą wynosić od 5000 do 10 000 zł. Jeśli konieczne jest użycie specjalnych membran zabezpieczających lub zastosowanie zaawansowanych biomateriałów, koszt zabiegu może wzrosnąć. Warto zapytać lekarza, czy cena obejmuje także wizyty kontrolne oraz ewentualne poprawki pooperacyjne.

Często zadawane pytania

Czy sterowana regeneracja boli?
Nie, zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, więc pacjent nie odczuwa bólu. Po ustąpieniu znieczulenia może wystąpić lekki dyskomfort, który można złagodzić środkami przeciwbólowymi.

Jak długo trwa proces regeneracji?
Pełna odbudowa tkanki kostnej zajmuje od 4 do 12 miesięcy, natomiast gojenie tkanek miękkich trwa zwykle 4–8 tygodni.

Czy można od razu wszczepić implant po regeneracji kości?
W niektórych przypadkach tak, ale najczęściej lekarz zaleca odczekanie kilku miesięcy, aby kość zdążyła się prawidłowo odbudować.

Czy efekty regeneracji są trwałe?
Tak, pod warunkiem że pacjent stosuje się do zaleceń lekarza, dba o higienę jamy ustnej i regularnie zgłasza się na wizyty kontrolne.

Czy zabieg można powtórzyć?
Tak, jeśli po pierwszym zabiegu nie osiągnięto wystarczającej ilości tkanki, lekarz może zaproponować kolejną procedurę wspomagającą odbudowę kości lub dziąseł.