Skaling – na czym polega? Opis zabiegu [stomatologia]

Skaling to zabieg stomatologiczny polegający na usunięciu kamienia nazębnego z powierzchni zębów i okolic dziąseł. Kamień powstaje z twardniejącej płytki bakteryjnej, której nie można usunąć zwykłym szczotkowaniem. Jego nagromadzenie prowadzi do stanów zapalnych dziąseł, nieświeżego oddechu i w zaawansowanych przypadkach do chorób przyzębia. Regularne usuwanie kamienia zmniejsza ryzyko chorób dziąseł, krwawień i recesji przyzębia. Zabieg jest szybki i bezpieczny, a jego efekty widoczne od razu. Zęby stają się czystsze, a dziąsła zdrowsze. Skaling często wykonuje się jako element kompleksowej higienizacji, w połączeniu z piaskowaniem i fluoryzacją.

Korekta merytoryczna: dr n. med. Anna Leszczyszyn – lekarz stomatolog, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku lekarsko-dentystycznym.

Jak przebiega skaling?

Skaling przeprowadza się za pomocą ultradźwięków lub narzędzi ręcznych, w zależności od ilości i twardości kamienia nazębnego. Najczęściej stosuje się skaler ultradźwiękowy, który emituje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości, rozbijając złogi kamienia. Strumień wody chłodzi ząb i wypłukuje resztki osadu.

W przypadku bardziej uporczywego kamienia stomatolog może użyć narzędzi ręcznych, takich jak kirety i skalery, które pozwalają precyzyjnie oczyścić trudno dostępne miejsca. Po usunięciu kamienia często wykonuje się piaskowanie i polerowanie, aby wygładzić powierzchnię szkliwa i zapobiec szybkiemu odkładaniu się nowych złogów. Na zakończenie lekarz może nałożyć lakier fluorkowy, wzmacniający szkliwo i zmniejszający nadwrażliwość.

Wskazania do skalingu

Skaling jest zalecany każdej osobie, u której występuje kamień nazębny, ponieważ jego obecność prowadzi do stanów zapalnych i chorób przyzębia. Zabieg powinny wykonywać regularnie osoby ze skłonnością do szybkiego odkładania się złogów, co często jest związane z naturalnym składem śliny i niedokładną higieną jamy ustnej.

Pacjenci, u których występuje krwawienie dziąseł, zaczerwienienie lub nieświeży oddech, często mają nagromadzony kamień w okolicy szyjek zębowych. Usunięcie złogów pomaga przywrócić zdrowie dziąseł i zapobiega ich dalszemu osłabieniu. Skaling jest również wskazany przed zabiegami stomatologicznymi, takimi jak wybielanie czy leczenie protetyczne, ponieważ czyste powierzchnie zębów zwiększają skuteczność terapii.

Osoby noszące aparaty ortodontyczne mają trudniejszy dostęp do niektórych powierzchni zębów, co sprzyja odkładaniu się kamienia i płytki nazębnej. Regularne skalingi pomagają utrzymać jamę ustną w dobrym stanie przez cały okres leczenia ortodontycznego.

Przeciwwskazania do skalingu

Skaling jest bezpiecznym zabiegiem, ale w niektórych przypadkach należy zachować ostrożność lub przełożyć wizytę na późniejszy termin. 

Pacjenci z rozrusznikiem serca powinni poinformować stomatologa o swoim stanie zdrowia, ponieważ niektóre skalery ultradźwiękowe mogą zakłócać pracę urządzenia. U osób z bardzo dużą nadwrażliwością zębów skaling może powodować dyskomfort, dlatego w razie potrzeby lekarz stosuje specjalne preparaty zmniejszające wrażliwość szkliwa, lub wykona zabieg w znieczuleniu.

Jeśli pacjent ma aktywne infekcje jamy ustnej, np. opryszczkę lub silny stan zapalny dziąseł, lepiej odłożyć skaling na czas, gdy objawy ustąpią. Zabieg powinien być również przeprowadzany ostrożnie u osób cierpiących na choroby układu oddechowego, takie jak astma, ponieważ uwalniający się podczas skalingu aerozol może podrażniać drogi oddechowe.

Skutki uboczne po skalingu

Skaling jest bezpieczny, ale u niektórych pacjentów czasem pojawia się przejściowa nadwrażliwość zębów. Może ona trwać od kilku godzin do kilku dni i zwykle ustępuje samoistnie. W razie potrzeby można stosować pasty lub płukanki zmniejszające wrażliwość szkliwa.

Po zabiegu dziąsła mogą być lekko podrażnione lub zaczerwienione, zwłaszcza jeśli przed skalingiem występował stan zapalny. W niektórych przypadkach pojawia się niewielkie krwawienie, które ustępuje po kilku godzinach. Jeśli kamień był bardzo obfity, pacjent może odczuwać wrażenie „luźniejszych” zębów – wynika to z odsłonięcia miejsc wcześniej przykrytych złogami, ale z czasem dziąsła ponownie przylegają do zębów.

Ile kosztuje skaling?

Standardowy skaling naddziąsłowy kosztuje od 150 do 250 zł, a bardziej zaawansowany skaling poddziąsłowy, wymagający dokładniejszego oczyszczania, wynosi od 200 do 400 zł. W niektórych gabinetach skaling jest częścią kompleksowej higienizacji, obejmującej również piaskowanie, polerowanie i fluoryzację. Taki pakiet kosztuje od 250 do 800 zł. W przypadku pacjentów z dużą ilością kamienia, którzy wymagają kilku sesji skalingu, cena może być wyższa.

Często zadawane pytania

Jak często należy wykonywać skaling? Zaleca się przeprowadzanie skalingu co 6–12 miesięcy, w zależności od indywidualnej skłonności do odkładania się kamienia nazębnego.

Czy skaling boli? Zabieg nie powoduje bólu, ale u osób z wrażliwymi zębami czasem pojawia się lekkie uczucie dyskomfortu. W razie potrzeby stomatolog może zastosować znieczulenie miejscowe.

Czy po skalingu można jeść i pić? Tak, ale przez kilka godzin warto unikać bardzo gorących, zimnych i barwiących produktów, takich jak kawa, czerwone wino czy sok z buraka, ponieważ oczyszczone szkliwo jest chwilowo bardziej podatne na przebarwienia.

Czy skaling usuwa przebarwienia? Skaling usuwa kamień i część osadów, ale dla pełnego efektu estetycznego często konieczne jest dodatkowe piaskowanie, które usuwa drobne przebarwienia.

Czy skaling osłabia zęby? Nie, usuwanie kamienia chroni zęby przed chorobami przyzębia i próchnicą. Po zabiegu mogą wydawać się nieco bardziej wrażliwe, ale to uczucie szybko mija.