Protetyk stomatologiczny to lekarz dentysta specjalizujący się w odbudowie braków zębowych oraz rekonstrukcji zębów zniszczonych w wyniku próchnicy, urazów lub chorób przyzębia. Celem jego pracy jest nie tylko przywrócenie estetyki uśmiechu, ale przede wszystkim poprawa funkcji żucia, mowy i komfortu życia pacjenta. Protetyka to dziedzina wymagająca precyzyjnej diagnostyki, planowania oraz ścisłej współpracy z technikiem dentystycznym, który na podstawie wycisków lub skanów wykonuje indywidualne uzupełnienia protetyczne. Protetyk podejmuje leczenie zarówno u pacjentów z pojedynczymi ubytkami, jak i u osób bezzębnych, które wymagają kompleksowej rehabilitacji jamy ustnej.
Korekta merytoryczna: dr n. med. Anna Leszczyszyn – lekarz stomatolog, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku lekarsko-dentystycznym.
Jakie zabiegi wykonuje protetyk?
Protetyk zajmuje się szerokim zakresem leczenia – od prostych koron protetycznych po złożone rekonstrukcje oparte na implantach. Jego działania obejmują:
- odbudowę pojedynczych zębów za pomocą koron porcelanowych, cyrkonowych lub kompozytowych,
- wykonanie mostów protetycznych w celu uzupełnienia braków kilku zębów,
- leczenie bezzębia przy pomocy protez całkowitych, częściowych lub szkieletowych,
- odbudowy typu inlay, onlay i overlay,
- projektowanie i wykonanie koron i mostów na implantach,
- szyny ochronne, relaksacyjne oraz retencyjne,
- rekonstrukcje zgryzu u pacjentów z chorobami stawu skroniowo-żuchwowego lub starciem zębów,
- korekty estetyczne za pomocą licówek lub bondingu kompozytowego.
Protetyk często współpracuje z innymi specjalistami – implantologiem, chirurgiem, ortodontą, periodontologiem – aby zapewnić pacjentowi kompleksowe i trwałe leczenie.
Kiedy zgłosić się do protetyka?
Wizyta u protetyka jest zalecana, gdy pacjent utracił jeden lub więcej zębów, ma uszkodzone korony zębowe, nieestetyczne wypełnienia lub cierpi na zaburzenia zwarcia. Typowe wskazania do leczenia protetycznego to:
- brak zębów (pojedynczych lub mnogich),
- znaczne zniszczenie tkanek twardych zęba, które uniemożliwia odbudowę klasycznym wypełnieniem,
- starcie zębów i zaburzenia zwarcia,
- przeciążenia i dolegliwości stawu skroniowo-żuchwowego,
- pogorszenie estetyki uśmiechu, asymetrie zębowe, przebarwienia,
- przygotowanie do leczenia implantologicznego lub ortodontycznego,
- potrzeba wymiany starych koron, mostów lub protez.
Wczesna konsultacja protetyczna pozwala uniknąć przeciążeń pozostałych zębów i skutków długotrwałego braku uzupełnienia (zaniku kości, przesuwania się zębów, zaburzeń mowy).
Jak wygląda leczenie protetyczne?
Leczenie protetyczne rozpoczyna się od szczegółowej diagnostyki, analizy zwarcia oraz ustalenia oczekiwań pacjenta. Lekarz wykonuje badanie wewnątrzustne, dokumentację fotograficzną, pobiera wyciski lub skany oraz zleca niezbędne badania radiologiczne.
Na tej podstawie opracowuje indywidualny plan leczenia, który może obejmować różne rodzaje uzupełnień protetycznych – tymczasowych i stałych. Często leczenie odbywa się etapami, szczególnie w przypadku kompleksowych rekonstrukcji zgryzu.
Po osadzeniu uzupełnień pacjent zostaje objęty opieką kontrolną. Protetyk instruuje, jak dbać o odbudowy, jakich środków higienicznych używać i jak często zgłaszać się na wizyty kontrolne. Trwałość efektów leczenia zależy od jakości wykonania, higieny jamy ustnej i regularnych przeglądów.
Czy protetyk zajmuje się tylko protezami?
Nie – współczesna protetyka to znacznie więcej niż protezy. Obecnie protetyk wykonuje także:
- korony i mosty na implantach,
- odbudowy estetyczne zębów przednich (licówki),
- rekonstrukcje zwarcia u pacjentów z bruksizmem,
- odbudowy typu inlay / onlay w odcinkach bocznych,
- nowoczesne techniki typu bonding lub Flow Injection.
W zależności od potrzeb, uzupełnienie może być stałe (cementowane na stałe w jamie ustnej) lub ruchome (wyjmowane przez pacjenta).
Często zadawane pytania
Czy każdy dentysta może wykonać koronę lub most?
Tak, ale protetyk specjalizuje się wyłącznie w tego typu rekonstrukcjach – jego doświadczenie i wiedza są znacznie szersze, co przekłada się na jakość i trwałość odbudowy.
Ile trwa leczenie protetyczne?
Czas leczenia zależy od rodzaju uzupełnienia – prosta korona może być gotowa w 1–2 tygodnie, natomiast rekonstrukcja całego łuku zębowego wymaga kilku miesięcy.
Czy protezy zawsze trzeba zdejmować?
Nie. Istnieją protezy stałe (np. na implantach), które są trwale zamocowane w jamie ustnej i nie wymagają wyjmowania.
Czy leczenie protetyczne boli?
Nie, większość procedur odbywa się w znieczuleniu miejscowym i jest komfortowa dla pacjenta. Po leczeniu może wystąpić lekka nadwrażliwość, która szybko ustępuje.
Czy korony i mosty wyglądają naturalnie?
Tak – nowoczesne materiały, takie jak ceramika czy cyrkon, pozwalają uzyskać efekt niemal nie do odróżnienia od naturalnego uzębienia.
