
Test Matryc Ravena to narzędzie psychologiczne, które mierzy inteligencję niewerbalną (bez użycia słów). Został opracowany w 1938 roku i jest stosowany aż do dziś. Polega na rozwiązywaniu zadań z figurami geometrycznymi, w których brakuje jednego elementu. Osoba badana wybiera brakującą część z kilku podanych odpowiedzi, kierując się logiką i dostrzeganiem wzorów. Test sprawdza umiejętność myślenia analitycznego, rozpoznawania zależności i wyciągania wniosków. Nie wymaga znajomości języka ani specjalistycznej wiedzy, dlatego jest uznawany za jedno z najbardziej obiektywnych narzędzi do oceny inteligencji ogólnej. Stosuje się go w psychologii, edukacji i rekrutacji.
Aktualizacja: 08.10.2025, dodano plik PDF do pobrania
Test Matryc Ravena – przykłady z wyjaśnieniem
Poniżej znajdziesz przykładowe Testy Ravena, które składają się z: obrazka (który jest także treścią zadania), stopnia trudności (łatwy / średni / trudny / bardzo trudny), odpowiedzi (spróbuj ją wydedukować samodzielnie) oraz wyjaśnienia (abyś mógł łatwo zweryfikować, czy Twój tok rozumowania jest poprawny). Wskazówki:
- poniższe Matryce Ravena czytaj „od lewej do prawej”, a nie w sekwencji „góra → dół”;
- obrazek jest jednocześnie treścią zadania – nie potrzebujesz więcej informacji, aby rozwiązać dany przykład;
- staraj się myśleć nie tylko logicznie, ale też abstrakcyjnie – niektóre przykłady wymagają podstawowej wyobraźni przestrzennej;
- na wykonanie poniższych przykładów masz 20 minut;
- ważne: prawdziwe Testy Matryc Ravena są przygotowywane przez kwalifikowanych psychologów – poniższe przykłady traktuj jako rozgrzewkę, a nie sposób na wyuczenie się odpowiedzi na pamięć.
Poziom: łatwy.

Odpowiedź: Koło.
Wyjaśnienie: to najprostszy możliwy przykład Testu Matryc Ravena. W każdym rzędzie występują 3 identyczne figry. Na górze są to kwadraty, pośrodku trójkąty, zaś na dole widzimy 2 koła – dlatego rozsądnie jest założyć, że w miejscu znaku zapytania również powinno pojawić się koło.
Poziom: łatwy.

Odpowiedź: Koło.
Wyjaśnienie: tym razem na pierwszej i ostatniej pozycji powinna pojawić się ta sama figura (figurę pośrodku można zignorować, jest dobrana losowo). Na górze jest to ciąg „kwadrat – trójkąt – kwadrat”, pośrodku „trójkąt – kwadrat – trójkąt”, a na dole „koło – kwadrat – znak zapytania”. Oczywiście w miejscu znaku zapytania (ostatnia pozycja) powinna pojawić się ta sama figura, co na pozycji pierwszej, czyli koło.
Poziom: łatwy.

Odpowiedź: Kwadrat.
Wyjaśnienie: zauważ, że każdy rząd kończy się tą samą firugą – kwadratem. Na górze jest to ciąg „koło – koło – kwadrat”, pośrodku „trójkąt – trójkąt – kwadrat”, a na dole „kwadrat – kwadrat – znak zapytania”. Jako że każda z wcześniejszych kombinacji kończyła się kwadratem, logicznie jest tym samym sposobem zakończyć również ostatni ciąg.
Poziom: średni.

Odpowiedź: Kwadrat.
Wyjaśnienie: tutaj wchodzimy na poziom wyżej, gdyż trzeba zapamiętać kolejność ciągu figur. Zwróć uwagę, że figury zawsze pojawiają się według kolejności „kwadrat – koło – trójkąt – koło”. Jako że w ostatnim rzędzie widzimy kolejność „trójkąt – koło”, logicznie jest założyć, że schemat zacznie się od nowa, czyli kwadratu. Sprawę utrudnia fakt, że siatka składa się z 3 kolumn i 3 rzędów, natomiast ciąg zapęta się co 4 figury.
Poziom: średni.

Odpowiedź: Gwiazda.
Wyjaśnienie: tym razem do naszego zestawu figur dołączyła gwiazda. Jej obecność wyróżnia się na tle pozostałych figur geometrycznych, dlatego można wysnuć odpowiedź: w każdym rzędzie pojawia się o 1 gwiazda więcej. Więc skoro w górnym rzędzie pojawia się tylko 1 gwiazda, w środkowym 2 gwiazdy, to zgodnie z tą zasadą w dolnym rzędzie powinny pojawić się 3 gwiazdy.
Poziom: średni.

Odpowiedź: Kwadrat.
Wyjaśnienie: mamy tutaj do czynienia z podobnym przypadkiem, jak w przykładzie 5… tylko w drugą stronę. Zauważ, że w każdym rzędzie pojawia się o 1 kwadrat mniej. Górny rząd składa się z 3 kwadratów, w środkowym znajdują się już tylko 2, dlatego w ostatnim powinien pojawić się dokładnie raz – a go brakuje.
Poziom: trudny.

Odpowiedź: Strałka w lewo.
Wyjaśnienie: tym razem nie ma miejsca żaden konkretny wzór figur, tylko ich rotacja. Strzałka w każdym rzędzie powtarza ten sam schemat – dwukrotnie obraca się zgodnie ze wskazówkami zegara o 45 stopni. Jako że bezpośrednio przed znakiem zapytania znajduje się strzałka skierowana w dół, to po jednokrotnym obróceniu jej zgodnie ze wskazówkami zegara, otrzymujemy właśnie strzałkę w lewo.
Poziom: trudny.

Odpowiedź: Strzałka w dół.
Wyjaśnienie: na pierwszy rzut oka nie mamy tutaj do czynienia ani z ciągiem, ani z rotacją. Jednak tak naprawdę ciąg tutaj występuje, zgodnie z zasadą „kwadrat – strzałka w górę – trójkąt – strzałka w dół – koło”. Mamy tutaj do czynienia z podobnym przypadkiem, jak w przykładzie 4, tylko schemat zapętla się co 5 figur + jest ich więcej, dlatego ciężej to wypatrzeć.
Poziom: trudny.

Odpowiedź: Koło.
Wyjaśnienie: to bardzo trudny przykład Testu Matryc Ravena. Nie dość, że mamy do czynienia z myśleniem (poniekąd) abstrakcyjnym, to na dodatek znak zapytania zmienił swoje położenie. Jednak rozwiązanie jest bardzo logiczne: ta sama figura pojawia się dokładnie 2 razy z rzędu, jednak odbijając się lustrzanie w poziomie. Kwadrat jest mylący, ponieważ w odbiciu lustrzanym wygląda przecież identycznie. To samo dotyczy się koła, czyli naszej odpowiedzi. Strzałka w prawo urywa ciąg.
Poziom: bardzo trudny.

Odpowiedź: Kwadrat.
Wyjaśnienie: w ostatnim przykładzie pojawia się ciąg, który możemy zdefiniować jako – każda z figur (kwadrat, gwiazda, trójkąt, koło) pojawia się dokładnie co 4 pozycje / jest oddzielona 3 innymi figurami. Znak zapytania znajduje się po środku, a zaczynamy od kwadratu, po którym następują 3 figury: gwiazda, trójkąt, koło. Logicznym jest więc, że w miejscu pytajnika powinien znaleźć się kwadrat. Zadanie możnaby było rozwiązać za pomocą ciągu „kwadrat – gwiazda – trójkąt – koło”, jednak ten plan jest zakłócany przez strzałkę w dół na ostatniej pozycji. To jednak zmyłka, która zaczyna zupełnie inny ciąg i nie przeczy poprawności poprzedniej zasady “co 4”.
Ile poprawnych odpowiedzi udało Ci się uzyskać? 🙂
Matryce Ravena z odpowiedziami PDF
Na prośbę naszych czytelników przygotowaliśmy plik PDF z Matrycami Ravena. Możesz go pobrać, klikając w przycisk poniżej. Dzięki temu będziesz mógł ćwiczyć np. z telefonu podczas podróży.
Kto przeprowadza Testy Matryc Ravena i kiedy są potrzebne?
Test Matryc Ravena przeprowadzają psychologowie, pedagodzy lub doradcy zawodowi, którzy posiadają uprawnienia do korzystania z narzędzi diagnostycznych. Badanie stosuje się w różnych sytuacjach: w szkołach do oceny zdolności uczniów, w poradniach psychologiczno-pedagogicznych przy diagnozie trudności w nauce, a także w procesach rekrutacyjnych, gdzie liczy się szybkie i obiektywne sprawdzenie zdolności intelektualnych kandydatów. Test jest przydatny również w badaniach naukowych, np. przy analizie różnic indywidualnych czy wpływu środowiska na rozwój inteligencji. Dzięki swojej uniwersalności znajduje zastosowanie zarówno u dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Często wykonuje się go przy rekrutacji na stanowiska wymagające logicznego myślenia i szybkiego rozwiązywania problemów, np. w wojsku, policji, administracji publicznej, IT, finansach, a także w pracy menedżerskiej czy inżynierskiej.
Interpretacja wyników – jaka jest norma w testach?
Wyniki Testu Matryc Ravena zależą od wersji (Standard Progressive Matrices – SPM, Advanced Progressive Matrices – APM, Coloured Progressive Matrices – CPM) oraz od wieku osoby badanej. Ocena nie opiera się wyłącznie na liczbie punktów, ale na porównaniu z normami statystycznymi dla danej grupy.
Przykład (SPM – wersja standardowa, 60 zadań):
- 50-60 punktów – wynik bardzo wysoki, zwykle odpowiadający ilorazowi inteligencji (IQ) powyżej 120. Osoba znajduje się w górnych 10-15% populacji.
- 40-49 punktów – wynik w normie, odpowiadający średniemu IQ 90-110, czyli większości populacji (ok. 50%).
- 30-39 punktów – wynik poniżej przeciętnej, odpowiadający IQ 80-90. Może świadczyć o trudnościach w nauce lub wolniejszym tempie rozumowania.
- poniżej 30 punktów – wynik niski, poniżej 20. centyla, zwykle wskazujący na znaczące problemy poznawcze i potrzebę dalszej diagnozy.
Przykład (CPM – wersja kolorowa, dla dzieci i osób starszych):
- 85-115 IQ – norma (ok. 70% badanych).
- 115 IQ – poziom ponadprzeciętny, zdolności logiczne wyraźnie powyżej średniej.
- <85 IQ – wynik poniżej normy, wymagający analizy psychologa.
Interpretacja centylowa (często stosowana):
- 1-10 centyl – wynik niski.
- 11-25 centyl – poniżej normy.
- 26-74 centyl – norma, przeciętne zdolności.
- 75-90 centyl – powyżej przeciętnej.
- 91-99 centyl – wynik bardzo wysoki, świadczący o wyjątkowych zdolnościach analitycznych.
Dzięki takim skalom psycholog określa, czy dana osoba mieści się w przeciętnej populacji, ma ponadprzeciętne zdolności (np. przydatne w pracy naukowej, IT czy strategii), czy też wymaga dodatkowego wsparcia edukacyjnego.
Czy na wykonanie Testu Ravena jest jakiś czas?
Tak, Test Matryc Ravena wykonuje się w określonym limicie czasu, choć długość badania zależy od wersji testu i grupy osób badanych. Standard Progressive Matrices (SPM) w pełnej wersji trwa zwykle od 40 do 60 minut, a test składa się z 60 zadań o rosnącym poziomie trudności. W wersji kolorowej (CPM), przeznaczonej głównie dla dzieci i osób starszych, czas to zazwyczaj 20-30 minut. Advanced Progressive Matrices (APM), stosowany w rekrutacjach czy badaniach osób wysoko uzdolnionych, bywa ograniczony do 40 minut. Co ważne, w praktyce psychologicznej czas nie zawsze jest sztywno kontrolowany – w badaniach diagnostycznych najważniejsze jest ukończenie testu i analiza poprawności odpowiedzi, natomiast w rekrutacjach czy selekcji zawodowej limit czasu jest ściśle przestrzegany, aby ocenić także szybkość myślenia i radzenia sobie pod presją.
Jak przygotować się do prawdziwych Testów Ravena?
Do Testu Matryc Ravena nie trzeba uczyć się konkretnych treści. Jest to wręcz niemożliwe – ponieważ nie sprawdza on wiedzy szkolnej ani znajomości języka, lecz zdolność logicznego myślenia i dostrzegania wzorców. Mimo to warto się przygotować. Przede wszystkim zapoznaj się z przykładowymi zadaniami, aby zrozumieć sposób konstruowania pytań i nabrać wprawy w analizowaniu figur geometrycznych. Trening z testami próbnymi pomaga szybciej rozpoznawać zależności i skraca czas potrzebny na rozwiązanie poszczególnych zadań. Ważne jest też zadbanie o koncentrację – przed testem wyśpij się, zjedz lekki posiłek i unikaj pośpiechu. W przypadku testów rekrutacyjnych zwróć uwagę na limit czasu i ćwicz rozwiązywanie zadań w określonym przedziale, aby nauczyć się gospodarowania minutami. Regularne ćwiczenia rozwijające spostrzegawczość i logiczne myślenie, np. łamigłówki, sudoku czy gry logiczne, również mają pozytywny wpływ na wynik.
Czy Testy Ravena online są rzetelne?
Testy Ravena dostępne online są rzetelne tylko wtedy, gdy przeprowadza je psycholog w kontrolowanych warunkach i z wykorzystaniem oryginalnych narzędzi diagnostycznych. W takim przypadku wynik jest wiarygodny i może posłużyć do oficjalnej diagnozy lub oceny zdolności intelektualnych (między formatami występuje wysoki współczynnik r = 0,92, czyli wartość diagnostyczna jest praktycznie taka sama). Natomiast różne darmowe testy Ravena dostępne w internecie należy traktować wyłącznie jako formę ćwiczenia lub zabawy. Mogą pomóc zapoznać się ze schematem zadań i przećwiczyć logiczne myślenie, ale nie odzwierciedlają w pełni poziomu inteligencji. Co więcej, zapamiętywanie gotowych odpowiedzi czy uczenie się testu „na pamięć” nie ma sensu – w prawdziwym badaniu stosuje się inne zestawy matryc, oraz liczy się zdolność rozumowania, a nie znajomość konkretnych obrazków.
Zalety i wady Testu Matryc Ravena – kiedy się sprawdza, a kiedy nie?
Z plusów: przede wszystkim jest niezależny od języka i wykształcenia, dzięki czemu można go stosować w różnych kulturach i grupach społecznych. Skupia się na ocenie czystej inteligencji płynnej, czyli zdolności logicznego myślenia, dostrzegania zależności i rozwiązywania problemów. Dzięki temu świetnie sprawdza się w diagnozie potencjału intelektualnego, w rekrutacjach na stanowiska wymagające analitycznego myślenia, a także w pracy z dziećmi i młodzieżą, gdzie pozwala ocenić rozwój poznawczy bez wpływu bariery językowej. Praktycznie takie same szanse na uzyskanie dobrego wyniku ma mieszkaniec Europy, Azji oraz Afryki – nie jest wymagana specjalizacja w żadnej dziedzinie.
Jednak Test Ravena ma też ograniczenia, np. nie mierzy inteligencji werbalnej, kompetencji społecznych ani umiejętności praktycznych. Dlatego nie daje pełnego obrazu zdolności człowieka i nie powinien być jedynym narzędziem diagnostycznym. W przypadku osób z zaburzeniami koncentracji czy trudnościami percepcyjnymi wynik może być zaniżony i nie odzwierciedlać realnych możliwości. Z tego powodu psychologowie traktują go jako część szerszej diagnozy, a nie samodzielną podstawę do oceny inteligencji. Najczęściej test Ravena uzupełnia się innymi narzędziami diagnostycznymi:
- Skale Wechslera (WAIS, WISC) – badają inteligencję ogólną, w tym zarówno zdolności werbalne, jak i niewerbalne.
- Testy słownikowe i językowe – oceniają poziom inteligencji werbalnej i umiejętność rozumienia pojęć.
- Testy pamięci i uwagi – pozwalają ocenić koncentrację, pamięć krótkotrwałą i długotrwałą.
- Kwestionariusze osobowości (np. MMPI, NEO-PI-R) – uzupełniają obraz funkcjonowania psychicznego.
Dzięki połączeniu Testu Matryc Ravena z innymi narzędziami specjalista otrzymuje pełniejszy i bardziej wiarygodny obraz zdolności intelektualnych oraz funkcjonowania osoby badanej.
Bibliografia
- https://eyeonsociety.co.uk/resources/Uses-and-Abuses-of-Intelligence.pdf
- https://www.researchgate.net/publication/368919615
- https://rehabilitationpsychologist.org/resources/SPM%20with%20manual.pdf