Czy cola może się zepsuć? Coca-Cola i Pepsi po terminie

Otworzenie butelki Coca-Coli lub Pepsi sprzed kilku miesięcy potrafi wywołać chwilę zastanowienia: czy taki napój w ogóle może się zepsuć? Wbrew pozorom cola nie jest „wieczna”. Z czasem traci gaz, zmienia smak, a w skrajnych przypadkach może stać się niedobra lub nawet niebezpieczna do picia. Wyjaśniamy, co naprawdę dzieje się z colą po terminie, jak długo zachowuje jakość i kiedy lepiej odpuścić jej picie, nawet jeśli z zewnątrz wygląda normalnie.

Przeczytaj: Napoje gazowane po terminie – czy można pić przeterminowane napoje gazowane?

Czy cola może się zepsuć?

Tak, cola może się zepsuć, choć nie w takim sensie jak mleko czy świeża żywność. Dzięki wysokiej zawartości cukru, niskiej wartości pH i dwutlenkowi węgla jest odporna na rozwój większości drobnoustrojów, ale wciąż podlega reakcjom chemicznym, które powoli zmieniają jej skład i smak. Z czasem ulatnia się CO₂, dlatego napój traci gaz. Kwas fosforowy oraz aromaty zaczynają wchodzić w reakcje z tlenem, a to prowadzi do stopniowego pogorszenia smaku i zapachu. Barwniki także ulegają utlenieniu, przez co cola staje się jaśniejsza i mniej klarowna. To właśnie dlatego – mimo pozornej trwałości – nie jest wieczna. Nawet w zamkniętej butelce stopniowo traci swoje właściwości, a po dłuższym czasie od terminu minimalnej trwałości po prostu nie smakuje tak, jak powinna.

Cola po terminie – czy jest niebezpieczna?

Cola po terminie zazwyczaj nie jest niebezpieczna, o ile butelka była szczelnie zamknięta i nie ma oznak uszkodzenia. W gruncie rzeczy to nadal napój o bardzo niskim pH i wysokiej zawartości cukru, więc ryzyko rozwoju bakterii czy pleśni jest minimalne. Problemem nie jest więc „zatrucie”, ale gorsza jakość napoju: ulatniający się gaz, utlenione aromaty, zmieniony smak i czasem lekko mętna barwa. Jeżeli jednak butelka była otwarta, napój stał w cieple albo czuć z niego nieprzyjemny zapach (czasem porównywany do ryby), stanowczo nie należy go pić – takie zmiany świadczą o tym, że płyn się zepsuł lub został zanieczyszczony. Ale w normalnych warunkach cola krótko po terminie jest po prostu mniej smaczna, choć jeszcze zdatna do picia.

Czy można pić Coca-Colę i Pepsi po terminie?

Tak, można pić Coca-Colę i Pepsi po terminie, jeśli jest krótko po terminie ważności – ale tylko pod warunkiem, że butelka lub puszka były szczelnie zamknięte i napój nie nosi żadnych oznak zepsucia. Data na etykiecie to zazwyczaj data minimalnej trwałości, czyli czas, w którym producent gwarantuje pełnię smaku i jakości. Po jej upływie cola nie staje się automatycznie szkodliwa – po prostu traci gaz, aromat i smakuje trochę gorzej. Jeśli jednak opakowanie jest wybrzuszone, uszkodzone, napój jest mętny, ma dziwny zapach albo stał długo w wysokiej temperaturze, lepiej go nie pić. W normalnych warunkach Coca-Cola i Pepsi po terminie są bezpieczne, ale często po prostu „nie takie, jak powinny być” w smaku.

Jak przedłużyć żywotności coli?

Cola w zamkniętej butelce lub puszce ma zwykle około 6-12 miesięcy ważności. Po tym czasie nadal można ją wypić, ale stopniowo traci gaz i smak. Jej „żywotność” da się jednak przedłużyć, jeśli odpowiednio ją przechowujesz. Najważniejsze jest trzymanie coli w chłodnym, zacienionym miejscu (np. lodówce), bo wysoka temperatura przyspiesza utlenianie aromatów i ulatnianie CO₂. Ważne jest również, by opakowanie pozostawało szczelne – nawet mikropęknięcia w nakrętce lub zawilgocone wieczko puszki powodują powolną utratę gazu. Jeśli napój został już otwarty, najlepiej przechowywać go w lodówce i wypić w ciągu 1-2 dni. Schłodzenie spowalnia wszelkie reakcje chemiczne i ogranicza uciekanie dwutlenku węgla, dzięki czemu cola dłużej zachowuje smak i świeżość.

Jak psuje się cola – przegląd „pod mikroskopem”

Z naukowego punktu widzenia psucie się coli to powolny zestaw reakcji fizykochemicznych, które zachodzą nawet w szczelnie zamkniętym opakowaniu. Najszybciej zauważalny jest uciekający dwutlenek węgla – CO₂ dyfunduje przez nakrętkę lub ścianki butelki, zwłaszcza jeśli temperatura jest wysoka. Im mniej gazu, tym słabsze nasycenie napoju i większe ryzyko, że smak stanie się „nijaki”. Równolegle zachodzi utlenianie aromatów, czyli jedna z głównych przyczyn pogorszenia smaku. Związki odpowiedzialne za charakterystyczny aromat coli reagują z tlenem, przez co napój traci intensywność i nabiera lekko „kartonowego” posmaku. Utleniają się również barwniki – szczególnie karmel E150d – a to delikatnie rozjaśnia kolor napoju. Na dłuższą metę dochodzi także do powolnej hydrolizy części składników, zwłaszcza w podwyższonej temperaturze. Te procesy nie sprawiają, że cola robi się niebezpieczna, ale powodują, że z czasem coraz bardziej odbiega od oryginalnego smaku i zapachu, który producent gwarantuje tylko do określonej daty.

Bibliografia

• https://ask.usda.gov/s/article/Is-buying-soda-with-an-expired-date-on-it-dangerous
• https://www.coca-cola.com/pk/en/about-us/faq/what-happens-if-we-drink-coke-after-it-expires