Wypełnienie tymczasowe – na czym polega? Opis zabiegu [stomatologia]

Wypełnienie tymczasowe to materiał stosowany do krótkotrwałego zabezpieczenia ubytku w zębie w trakcie leczenia stomatologicznego. Jego zadaniem jest ochrona miazgi zęba przed bakteriami, zmianami temperatury i uszkodzeniami mechanicznymi. Wypełnienia tymczasowe stosuje się głównie w leczeniu endodontycznym (kanałowym), w przypadku głębokich ubytków próchnicowych oraz przy odbudowie zębów przed założeniem wypełnienia stałego lub korony protetycznej. Materiał tymczasowy różni się od standardowego kompozytu tym, że nie jest tak trwały i z czasem ulega stopniowemu wypłukiwaniu lub ścieraniu. W zależności od rodzaju może pozostawać w zębie od kilku dni do kilku tygodni. Dzięki temu lekarz ma możliwość kontrolowania procesu leczenia, a pacjent nie odczuwa dyskomfortu wynikającego z otwartego ubytku.

Korekta merytoryczna: dr n. med. Anna Leszczyszyn – lekarz stomatolog, absolwentka Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu na kierunku lekarsko-dentystycznym.

Jak przebiega założenie wypełnienia tymczasowego?

Zabieg rozpoczyna się od oczyszczenia ubytku i przygotowania zęba do wypełnienia. W przypadku leczenia próchnicy stomatolog usuwa zmienione chorobowo tkanki i nakłada środek dezynfekujący. Jeśli pacjent jest w trakcie leczenia kanałowego, wypełnienie tymczasowe zamyka ząb pomiędzy kolejnymi wizytami, zabezpieczając kanały przed ponownym zakażeniem.

Materiał tymczasowy nakłada się na ubytek i kształtuje tak, aby nie zaburzał zgryzu. Nie wymaga on utwardzania światłem, ponieważ ma zdolność samoistnego wiązania. Po kilku minutach staje się wystarczająco twardy, aby chronić ząb przed działaniem czynników zewnętrznych. Pacjent otrzymuje zalecenia dotyczące higieny jamy ustnej i ewentualnych ograniczeń w diecie, aby uniknąć przedwczesnego wypłukania wypełnienia.

Wskazania do wypełnienia tymczasowego

Wypełnienie tymczasowe stosuje się w wielu sytuacjach, gdy konieczne jest krótkotrwałe zabezpieczenie zęba. Najczęściej zakłada się je w trakcie leczenia kanałowego, pomiędzy kolejnymi wizytami, aby chronić wnętrze zęba przed bakteriami.

Tymczasowe wypełnienie może być również stosowane po założeniu opatrunku leczniczego w głębokich ubytkach próchnicowych, gdy stomatolog chce sprawdzić, czy ząb nie będzie reagował bólem przed nałożeniem stałego wypełnienia. U pacjentów przygotowywanych do leczenia protetycznego tymczasowe wypełnienie pozwala na zachowanie kształtu i funkcji zęba do momentu wykonania stałej rekonstrukcji.

Wypełnienie tego typu stosuje się także w przypadkach nagłych, gdy pacjent zgłasza się z bólem zęba, a ostateczne leczenie musi zostać odroczone. Pozwala to na szybkie zabezpieczenie zęba do czasu pełnej diagnostyki lub wykonania odpowiedniego leczenia.

Przeciwwskazania do wypełnienia tymczasowego

Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do stosowania wypełnień tymczasowych, ale w niektórych przypadkach ich użycie może być mniej skuteczne. Materiały tymczasowe nie sprawdzają się w sytuacjach, gdy ząb wymaga bardzo długotrwałego zabezpieczenia, ponieważ nie są tak trwałe jak wypełnienia stałe.

Nie zaleca się ich stosowania w zębach, które są silnie obciążone w trakcie żucia, ponieważ mogą ulec szybkiemu starciu lub pęknięciu. W przypadku pacjentów ze skłonnością do zgrzytania zębami (bruksizmem) materiał tymczasowy może ścierać się znacznie szybciej, co wymaga częstszej kontroli u stomatologa.

Jeśli pacjent ma alergię na składniki zawarte w cementach tymczasowych, lekarz musi dobrać odpowiedni materiał, który będzie dobrze tolerowany przez organizm.

Skutki uboczne po założeniu wypełnienia tymczasowego

Wypełnienie tymczasowe jest bezpieczne, ale u niektórych pacjentów czasem pojawia się niewielki dyskomfort po jego założeniu. Może to wynikać z dostosowywania się zgryzu do nowego materiału lub z wcześniejszego podrażnienia miazgi zęba.

Niektórzy pacjenci odczuwają lekką nadwrażliwość na zimne i gorące pokarmy, zwłaszcza jeśli wypełnienie jest stosowane jako opatrunek w głębokich ubytkach. Objawy te zwykle ustępują samoistnie po kilku dniach.

Wypełnienia tymczasowe są mniej odporne na ścieranie niż kompozyty, dlatego mogą stopniowo się wypłukiwać. Jeśli pacjent zauważy, że wypełnienie się obluzowało lub wypadło, powinien jak najszybciej zgłosić się do stomatologa, aby uniknąć ryzyka ponownego zakażenia zęba.

Ile kosztuje wypełnienie tymczasowe?

Koszt standardowego wypełnienia wynosi od 100 do 250 zł. Jeśli wypełnienie stosowane jest w trakcie leczenia kanałowego i wymaga kilkukrotnej wymiany, całkowity koszt może wynosić od 300 do 600 zł. Niektóre gabinety oferują wypełnienia tymczasowe wzmacniane, które są bardziej odporne na ścieranie i mogą pozostawać w zębie przez dłuższy czas. Ich koszt jest nieco wyższy i wynosi od 200 do 400 zł.

Często zadawane pytania

Jak długo można nosić wypełnienie tymczasowe? Wypełnienie może pozostawać w zębie od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od planowanego leczenia. Nie należy jednak pozostawiać go na dłużej niż zalecił stomatolog, ponieważ z czasem może stracić szczelność.

Czy można normalnie jeść po założeniu wypełnienia tymczasowego? Tak, ale warto unikać twardych i kleistych pokarmów, ponieważ mogą one spowodować przedwczesne starcie lub wypadnięcie wypełnienia.

Czy wypełnienie tymczasowe można samodzielnie usunąć? Nie, wypełnienie tymczasowe powinno być usunięte przez stomatologa. Samodzielne usunięcie może doprowadzić do uszkodzenia zęba lub zakażenia miazgi.

Czy wypełnienie tymczasowe może wypaść? Tak, ponieważ nie jest tak trwałe jak wypełnienie stałe. Jeśli wypełnienie wypadnie, należy jak najszybciej skontaktować się ze stomatologiem w celu jego ponownego założenia.

Czy wypełnienie tymczasowe jest konieczne przed założeniem wypełnienia stałego? Nie zawsze, ale często stosuje się je w celu obserwacji reakcji zęba. Jeśli po założeniu wypełnienia tymczasowego nie pojawi się ból, można bezpiecznie przeprowadzić ostateczną odbudowę zęba.