Obserwacja w szpitalu psychiatrycznym ma na celu diagnozę i ocenę stanu psychicznego pacjenta. Może być przeprowadzona zarówno dobrowolnie, jak i bez zgody pacjenta, jeśli jego zachowanie stanowi zagrożenie dla siebie lub innych. W artykule omówimy procedury związane z przyjęciem na obserwację, zakres działań podczas obserwacji oraz prawa pacjentów w trakcie tego procesu.

Obserwacja w szpitalu psychiatrycznym – procesy i procedury

Pacjent może zostać przyjęty na obserwację w szpitalu psychiatrycznym dobrowolnie lub bez jego zgody, jednak tylko w przypadku, kiedy dotychczasowe jego zachowanie wskazuje na to, że zagraża on bezpośrednio swojemu życiu lub zdrowiu albo życiu lub zdrowiu innych osób i nie da się jednoznacznie stwierdzić czy jest on chory psychicznie. W przypadku, kiedy zdarzenie ma charakter nagły, nie jest także potrzebne skierowanie. Proces przyjęcia na obserwację do szpitala psychiatrycznego bez jego zgody jak i długość takiego pobytu reguluje art. 24 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Znajduje się tam zapis o tym, że obserwacja taka nie może trwać dłużej niż 10 dni.

Może Cię zainteresować: Dobrowolne zgłoszenie się do szpitala psychiatrycznego.

Kiedy pacjent zostaje przyjęty na obserwację w szpitalu psychiatrycznym?

O zasadności przeprowadzenia obserwacji postanawia lekarz po uprzednim zbadaniu pacjenta. W przypadku, kiedy jest to możliwe, powinien on zaczerpnąć opinii także innego lekarza psychiatry lub psychologia, ale nie jest to konieczne. Obowiązkowo musi on jednak poinformować pacjenta o tym, dlaczego został skierowany na obserwację, a także wyjaśnić mu jego prawa. W przypadku kiedy przyjęcie na obserwację odbywa się bez zgody pacjenta, lekarz ma obowiązek w ciągu 48 godzin poinformować kierownika danego podmiotu, który ma 72 godziny na zawiadomienie o przyjęciu pacjenta sądu opiekuńczego właściwego dla danego szpitala. Po otrzymaniu takiego zawiadomienia sędzia ma 48 godzin na wysłuchanie takiego pacjenta, a w ciągu 14 dni powinna zostać przeprowadzona rozprawa, podczas której zostanie określona zasadność przyjęcia takiego pacjenta bez zgody do szpitala psychiatrycznego.

💡 Przykład 1: Jan został przyjęty na obserwację w szpitalu psychiatrycznym po tym, jak jego zachowanie zaczęło stanowić zagrożenie dla niego samego i innych. Lekarz po zbadaniu Jana zdecydował o konieczności obserwacji. Przez 10 dni personel medyczny monitorował jego zachowanie, przeprowadzał wywiady i testy psychologiczne. Po zakończeniu obserwacji Jan otrzymał diagnozę oraz zalecenia dalszego leczenia i terapii.

Co obejmuje obserwacja psychiatryczna?

Jak wynika z art. 24 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, podczas obserwacji pacjenta przyjętego bez zgody, nie mogą być stosowane żadne czynności lecznicze. Oznacza to, że w tym czasie, nie można poddawać go leczeniu farmakologicznemu, które mogłoby wpłynąć na jego stan psychiczny, chyba że jest to absolutnie niezbędne. Co więc obejmuje obserwacja psychiatryczna? Jest to czas, kiedy personel medyczny obserwuje zachowanie pacjenta celem przedstawienia swoich wniosków na ten temat, a jednocześnie potwierdzenia lub wykluczenia istnienia choroby psychicznej i zasadności dalszego przebywania w szpitalu psychiatrycznym. Po takiej obserwacji pacjenci mogą także otrzymać zalecenia konsultacji z psychoterapeutą lub innych form wsparcia.

Obserwacja sądowo-psychiatryczna

Proces obserwacji sądowo-psychiatrycznej, na którą może zostać skierowany podejrzany lub oskarżony w danej sprawie przez biegłych, regulują zapisy kodeksu postępowania karnego, a dokładniej artykuł 203. Mowa w nim między innymi o tym, że okres takiej obserwacji może wynosić maksymalnie 4 tygodnie, a na wniosek zakładu leczniczego może ona zostać wydłużona do 8 tygodni. Jednak w każdym przypadku należy wziąć pod uwagę fakt, iż obserwacja taka wiąże się ze znacznym ograniczeniem swobód obywatelskich, dlatego zasadne jest jej orzekanie na czas minimalny, absolutnie niezbędny do określenia stanu zdrowia podejrzanego lub oskarżonego. W czasie obserwacji sądowo-psychiatrycznej mogą zostać przeprowadzone niezbędne badania, których zakres ustalają biegli. Mają one bowiem być pomocą w odpowiedzi na pytania postawione przez organ procesowy. 

Może Cię zainteresować: Ile trwa pobyt w szpitalu psychiatrycznym?

Za kulisami szpitali psychiatrycznych – co się dzieje z pacjentami?

Wszyscy dobrze znamy obrazki z filmów i książek, ale czy tak właśnie naprawdę wygląda życie pacjentów za zamkniętymi drzwiami? Pacjenci w szpitalach psychiatrycznych są pod stałą obserwacją, a ich codzienność toczy się w specyficznym rygorze i harmonogramie. Wszystkie działania prowadzone przez personel mają jednak na celu przede wszystkim zapewnienie im niezbędnego bezpieczeństwa, a także poprawę ich stanu zdrowia i samopoczucia. Codzienny rytm życia w szpitalu psychiatrycznym oparty jest na starannie zaplanowanych zajęciach terapeutycznych, sesjach grupowych oraz spotkaniach indywidualnych z terapeutami. Metody terapeutyczne stosowane w szpitalach psychiatrycznych obejmują szereg technik, takich jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia grupowa, terapia farmakologiczna oraz terapie zajęciowe, które mają na celu pomoc pacjentom w radzeniu sobie z ich problemami psychicznymi oraz rozwijaniu umiejętności społecznych i życiowych.

Obserwacja psychiatryczna – jakie informacje zbierają specjaliści?

W trakcie obserwacji psychiatrycznej specjaliści gromadzą szeroki zakres informacji o pacjencie, który ma na celu zrozumienie jego stanu psychicznego jak i opracowanie planu leczenia czy wsparcia. Jedną z form zbierania informacji, jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem, podczas którego lekarz psychiatra lub terapeuta prowadzi rozmowę, która ma na celu lepsze poznanie jego historii, zbadanie problemów czy obecnych trudności. Wywiad ten pozwala na zidentyfikowanie czynników ryzyka oraz czynników chroniących, które mogą wpływać na stan psychiczny pacjenta. Kolejnym ważnym elementem obserwacji jest ocena stanu psychicznego pacjenta, która może obejmować badanie zachowania, nastroju, myślenia oraz funkcjonowania poznawczego.

💡 Przykład 2: Anna trafiła na obserwację sądowo-psychiatryczną po tym, jak została oskarżona o popełnienie przestępstwa w stanie silnego wzburzenia emocjonalnego. Obserwacja trwała 4 tygodnie, podczas których biegli specjaliści przeprowadzili niezbędne badania i ocenili jej stan psychiczny. Wyniki obserwacji posłużyły jako materiał dowodowy w postępowaniu sądowym, a Anna otrzymała odpowiednie wsparcie terapeutyczne.

Narzędzia, służące ocenie potencjalnych zagrożeń

Specjaliści mogą również wykorzystać standardowe narzędzia diagnostyczne, takie jak testy psychologiczne czy kwestionariusze oceniające objawy psychopatologiczne. Podczas obserwacji psychiatrycznej specjaliści przywiązują również dużą wagę do oceny ryzyka samobójstwa lub zachowań agresywnych. Ważne jest, aby zidentyfikować potencjalne zagrożenia i podjąć odpowiednie środki zapobiegawcze, takie jak hospitalizacja lub skierowanie pacjenta na dalszą terapię. Dzięki kompleksowej obserwacji specjaliści mogą dostosować plan terapeutyczny do indywidualnych potrzeb i celów pacjenta, co zwiększa szanse na skuteczne leczenie i poprawę jego stanu psychicznego.

Podczas obserwacji w szpitalu psychiatrycznym specjaliści badają także środowisko pacjenta

Niebagatelną rolę w procesie obserwacji psychiatrycznej odgrywa także analiza środowiska pacjenta, w którym funkcjonuje. Specjaliści mogą zbierać informacje na temat relacji interpersonalnych, sytuacji rodzinnej, wsparcia społecznego oraz warunków życia pacjenta, co pozwala na lepsze zrozumienie kontekstu, w którym rozwija się jego problem psychiczny.

Może Cię zainteresować: Kiedy karetka zabiera do szpitala psychiatrycznego?

Jak wygląda obserwacja w szpitalu psychiatrycznym? – podsumowanie

Obserwacja w szpitalu psychiatrycznym jest istotnym etapem diagnozy i oceny stanu psychicznego pacjenta. Proces ten może trwać do 10 dni, a jego celem jest wykluczenie lub potwierdzenie choroby psychicznej. Podczas obserwacji specjaliści monitorują zachowanie pacjenta, zbierają informacje z wywiadów i testów psychologicznych, a także analizują środowisko pacjenta. Wszystkie te działania mają na celu opracowanie odpowiedniego planu terapeutycznego i zapewnienie pacjentowi wsparcia.

Jak wygląda obserwacja w szpitalu psychiatrycznym? – sekcja FAQ

Co to jest obserwacja w szpitalu psychiatrycznym?

Obserwacja w szpitalu psychiatrycznym to proces oceny i diagnozy stanu psychicznego pacjenta, który może trwać do 10 dni. Ma na celu wykluczenie lub potwierdzenie choroby psychicznej oraz ustalenie odpowiedniego planu leczenia.

Kiedy pacjent może zostać przyjęty na obserwację?

Pacjent może zostać przyjęty na obserwację, jeśli jego zachowanie wskazuje na zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innych osób. Może to nastąpić dobrowolnie lub bez zgody pacjenta w nagłych przypadkach.

Jakie są procedury przyjęcia na obserwację?

Lekarz decyduje o zasadności przeprowadzenia obserwacji po zbadaniu pacjenta. W przypadku przyjęcia bez zgody pacjenta, lekarz musi poinformować kierownika placówki w ciągu 48 godzin, a sąd opiekuńczy w ciągu 72 godzin.

Co obejmuje obserwacja psychiatryczna?

Obserwacja psychiatryczna obejmuje monitorowanie zachowania pacjenta, wywiady, testy psychologiczne i ocenę stanu psychicznego bez stosowania czynności leczniczych, chyba że są one absolutnie niezbędne.

Czy pacjent może być leczony podczas obserwacji?

W czasie obserwacji bez zgody pacjenta nie mogą być stosowane czynności lecznicze, chyba że są one niezbędne dla jego bezpieczeństwa lub zdrowia.

Jakie informacje zbierają specjaliści podczas obserwacji?

Specjaliści zbierają informacje z wywiadów, testów psychologicznych, oceny zachowania, nastroju, myślenia oraz funkcjonowania poznawczego pacjenta.

Jakie są narzędzia diagnostyczne stosowane podczas obserwacji?

Stosowane narzędzia to testy psychologiczne, kwestionariusze oceniające objawy psychopatologiczne oraz standardowe narzędzia diagnostyczne do oceny ryzyka samobójstwa lub zachowań agresywnych.

Czy obserwacja sądowo-psychiatryczna różni się od standardowej obserwacji?

Tak, obserwacja sądowo-psychiatryczna jest regulowana prawnie i może trwać do 4 tygodni, z możliwością przedłużenia do 8 tygodni. Jest ona stosowana w przypadku podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniach karnych.

Jak wygląda codzienne życie pacjenta podczas obserwacji?

Codzienne życie pacjenta podczas obserwacji toczy się według ustalonego harmonogramu, który obejmuje zajęcia terapeutyczne, sesje grupowe oraz spotkania indywidualne z terapeutami.

Czy pacjent ma prawo do informacji o przyczynach i przebiegu obserwacji?

Tak, pacjent ma prawo do informacji o przyczynach jego przyjęcia na obserwację oraz o przysługujących mu prawach.

Bibliografia:

1. https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/015/986/original/11-15.pdf?1472558429
2. https://archiwum.rpp.gov.pl/blaski-psychiatrii/izba-przyjec-szpitala-psychiatrycznego-oczami-pacjenta/
3. Wspomnienia ze szpitala psychiatrycznego – między prawem a medycyną https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/43335/53-66_Kmieciak.pdf?sequence=1&isAllowed=y
4. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970890555/U/D19970555Lj.pdf