Zespół Aspergera jest całościowym zaburzeniem rozwoju, zaliczanym do spektrum zaburzeń autystycznych. Współcześnie coraz więcej znanych osób z zespołem Aspergera publicznie przyznaje się do swojej diagnozy, normalizując postrzeganie osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Wielu aktorów oraz sportowców z zespołem Aspergera mimo trudności odniosło ogromny sukces.

W dzisiejszym artykule przybliżamy najważniejsze informacje na temat zespołu Aspergera oraz przybliżamy sylwetki znanych osób z zespołem Aspergera.

Czym jest zespół Aspergera?

Zespół Aspergera, dawniej traktowany jako odrębna jednostka diagnostyczna, obecnie — zgodnie z klasyfikacją DSM-5 oraz ICD-11 – wpisuje się w szersze spektrum zaburzeń autystycznych. Zespół Aspergera to całościowe zaburzenie rozwojowe, które manifestuje się różnorodnymi trudnościami na płaszczyznach społecznych, komunikacyjnych oraz w obszarze zachowań i zainteresowań. 

Sprawność intelektualna, rozwój mowy oraz zdolności samoobsługowe u dzieci z zespołem Aspergera najczęściej mieszczą się w normie dla określonego wieku.

Objawy zespołu Aspergera

Najbardziej charakterystyczne objawy zespołu Aspergera obejmują m.in.:  

• upośledzenie empatii i umiejętności społecznych (m.in. trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, częste zachowania nieadekwatne do sytuacji), 
• zachowania stereotypowe, 
• zawężenie zainteresowań, 
• mała elastyczność w obliczu nowych sytuacji życiowych i zmian,

Istotnym elementem jest także świadomość bycia ,,innym”, co może prowadzić m.in. do wycofania społecznego, poczucia izolacji i zaburzeń depresyjnych. 

Warto podkreślić, że objawy zespołu Aspergera mogą się zmieniać w ciągu życia, szczególnie w okresie dorastania, gdy rosną wymagania społeczne.

Sportowcy z zespołem Aspergera

Jednym ze sportowców z zespołem Aspergera jest Clay Marzo, pochodzący z Hawajów surfer, który diagnozę zespołu Aspergera dostał w 2007 roku. Jego niezwykła zdolność do odczuwania ruchu fal i przewidywania ich zachowania pozwoliła mu osiągnąć międzynarodowy sukces.

Kolejnym, utytułowanym sportowcem z zespołem Aspergera jest brytyjska pływaczka Jessica-Jane Applegate. Applegate nie tylko zdobyła złoto podczas Igrzysk Paraolimpijskich w 2012 roku, ale także publicznie dzieli się swoją historią z zespołem Aspergera, dając nadzieję innym osobom z podobnymi doświadczeniami.

Słynnym sportowcem, którego podejrzewa się o zespół Aspergera, jest Lionel Messi, choć sam piłkarz nigdy oficjalnie nie potwierdził swojej diagnozy. Dlatego Messiego nie można oficjalnie uznać za sportowca z zespołem Aspergera.

Aktorzy z zespołem Aspergera

Jednym z najbardziej znanych aktorów z zespołem Aspergera jest Sir Anthony Hopkins, zdobywca Oscara. Hopkins otwarcie mówi o swoim doświadczeniu życia z zespołem Aspergera, podkreślając, że zaburzenie to nie stanowiło przeszkody w jego drodze do osiągnięcia statusu jednego z najważniejszych aktorów swojego pokolenia.

Do znanych osób z zespołem Aspergera można zaliczyć także Daryl Hannah, która również publicznie przyznaje się do swojej diagnozy. Jej kariera obejmuje wiele znakomitych ról w filmach takich jak m.in. ,,Splash” czy ,,Kill Bill”. 

Innym utalentowanym aktorem z zespołem Aspergera jest Dan Aykroyd, znany m.in. ze znakomitych ról w „Ghostbusters” oraz „Blues Brothers”. Aykroyd otwarcie mówi o swoich doświadczeniach związanych z zespołem Aspergera, jednocześnie podkreślając, jak to zaburzenie wpłynęło na jego kreatywność i zdolności artystyczne.

Geniusze z zespołem Aspergera

Albert Einstein to jeden z największych fizyków w historii, laureat Nagrody Nobla. Mimo że jest uważany za geniusza z zespołem Aspergera, Einstein nigdy nie uzyskał oficjalnej diagnozy.

Wolfgang Amadeusz Mozart to niewątpliwie jeden z najwybitniejszych kompozytorów w historii muzyki klasycznej, także uważany za jednego z geniuszy z zespołem Aspergera. Badacze sugerują, że mogą na to wskazywać takie cechy jak m.in.: obsesyjne zainteresowanie muzyką oraz trudności w relacjach społecznych.

Nikola Tesla — wybitny wynalazca i pionier w dziedzinie elektrotechniki, Tesla miał niezwykłe zdolności matematyczne i obsesyjne zainteresowania naukowe, dlatego niektórzy uważają go za geniusza z zespołem Aspergera, choć nigdy nie zostało to oficjalnie potwierdzone.

Znane osoby z zespołem Aspergera

Do znanych osób z zespołem Aspergera można zaliczyć także szwedzką aktywistkę klimatyczną, Gretę Thunberg (sprawdź: Znane osoby z FAS – celebryci i aktorzy z FAS), która otwarcie przyznała się do swojej diagnozy i trudności, z jakimi przychodzi jej zmagać się na co dzień. 

Elon Musk to współczesny przedsiębiorca (m.in. Tesla Motors czy SpaceX), inżynier, wizjoner i celebryta. Musk jest uważany za współczesnego geniusza z zespołem Aspergera, ponieważ wielokrotnie sugerował to w swoich wypowiedziach m.in. podczas swojego występu w Saturday Night Live, w 2021 roku.

Dzięki temu, że znane osoby z zespołem Aspergera coraz częściej decydują się otwarcie dzielić swoimi doświadczeniami, przyczyniają się do zwiększenia społecznej świadomości na temat całościowych zaburzeń rozwoju, a także dają wsparcie i nadzieję innym osobom, zmagającym się z zaburzeniami zaliczanymi do spektrum autyzmu.

Bibliografia (dostępy do źródeł internetowych z dnia 15.02.2024 r.):

• Anna Sławińska, Zespół Aspergera u osób dorosłych – zbieżność z innymi zaburzeniami, zaburzenia współwystępujące i problemy towarzyszące, PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2014, 14 (4), p. 304–307
• Barbara Skawina, Autyzm i zespół Aspergera. Objawy, przyczyny, diagnoza i współczesne metody terapeutyczne, Nová sociálna edukácia človeka V Medzinárodná interdisciplinárna vedecká konferencia, Prešov, 7. 11. 2016: https://www.pulib.sk/web/kniznica/elpub/dokument/Husar7/subor/Skawina.pdf
• lek. Weronika Rybicka, Zespół Aspergera (Zaburzenie ze spektrum autyzmu) – przyczyny, objawy, diagnostyka i terapia: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/301788,zespol-aspergera-przyczyny-objawy-diagnostyka-i-terapia
• Paulina Mistal, Nie tylko Elon Musk. Oto lista 6 znanych osób, które mają zespół Aspergera: https://panilogopedyczna.pl/2021/05/nie-tylko-elon-musk-oto-lista-6-znanych-osob-ktore-maja-zespol-aspergera/
• 5 Top Athletes on the Autism Spectrum: https://www.appliedbehavioranalysisedu.org/5-top-athletes-on-the-autism-spectrum/
• Nicol Natale, 7 Famous People You Didn’t Know Had Asperger’s Syndrome: https://www.everydayhealth.com/aspergers/7-famous-people-you-didnt-know-aspergers-syndrome/
• Hope King, Elon Musk opens up on how Asperger’s has impacted his life: https://www.axios.com/2022/04/15/elon-musk-aspergers-syndrome