Czy trądzik różowaty i jelita mogą wpływać na siebie nawzajem? W dzisiejszych czasach, pełnych stresu i siedzącego trybu życia, coraz więcej badań wskazuje na złożone powiązania między stanem naszej skóry a funkcjonowaniem układu pokarmowego. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak trądzik różowaty, często mylony z typowymi zmianami trądzikowymi, może mieć związek z takimi stanami jak zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) czy innymi dysfunkcjami jelit, a także jakie kroki możemy podjąć, aby poprawić zarówno stan naszej skóry, jak i zdrowie jelit.

Trądzik różowaty – co to jest?

Trądzik różowaty to forma zapalnej choroby skóry, która objawia się rumieniem i teleangiektazjami (rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi) w centralnej części twarzy. Dodatkowo charakterystyczne są grudki, krosty oraz przerostowa postać, zwłaszcza wokół nosa (rhinophyma). Choroba jest częściej diagnozowana u kobiet, jednak u mężczyzn przebiega bardziej agresywnie, co częściej prowadzi do powstawania zmian przerostowych.

Czy trądzik wpływa na jelita i resztę układu pokarmowego?

Trądzik jest stanem skórnym, który wynika głównie z nadmiernego wydzielania sebum przez gruczoły łojowe, zapychania się porów skóry i występowania stanów zapalnych. Mimo że jest on związany głównie ze skórą, istnieją badania potwierdzające wpływ jelit i reszty układu pokarmowego na trądzik.

Niektóre analizy sugerują, że dieta może mieć wpływ na nasilenie trądziku u niektórych osób. U osób z trądzikiem różowatym wykazano, że alkohol, pikantne potrawy, niektóre owoce, marynowane mięso i niektóre warzywa są wyzwalaczami pierwszych objawów trądziku różowatego.

Ponadto niektóre badania sugerują, że istnieje związek między stanem jelit a trądzikiem. Dysbioza jelitowa (nierównowaga mikroflory jelitowej) oraz problemy z przewodem pokarmowym mogą mieć wpływ na stan skóry, w tym na rozwój trądziku.

Ogólnie rzecz biorąc, choć istnieje korelacja między trądzikiem a układem pokarmowym, każdy przypadek jest inny, i to, co działa dla jednej osoby, niekoniecznie zadziała dla innej.

💡 Przykład 1: “Anna od lat zmaga się z rumieniem i nieestetycznymi zmianami skórnymi na twarzy, co zdiagnozowano jako trądzik różowaty. Postanowiła skorzystać z porad specjalisty, który zalecił jej badania na SIBO. Po potwierdzeniu diagnozy i odpowiedniej terapii antybiotykowej oraz zmianie diety, Anna zauważyła znaczną poprawę zarówno w stanach jelitowych, jak i wyglądzie skóry.”

Trądzik różowaty a jelita – dlaczego są ze sobą połączone?

Trądzik różowaty i jelita są powiązane poprzez kompleksowe oddziaływanie między układem pokarmowym a stanem skóry. Istnieje teoria sugerująca, że pokarm może wpływać na skórę poprzez aktywację receptorów TRPV1, co prowadzi do uwalniania substancji, takich jak substancja P. i CORP. Te związki stymulują rozszerzanie się naczyń krwionośnych, a to może wywołać zaczerwienienie i obrzęk skóry, charakterystyczne dla trądziku różowatego.

Dodatkowo wzrost poziomu substancji P. i CORP może prowadzić do odpowiedzi zapalnej skóry oraz zwiększenia transepidermalnej utraty wody (TEWL), co skutkuje odwodnieniem skóry i rozszczelnieniem bariery skórnej. Całokształt tych interakcji może odgrywać rolę w występowaniu trądziku różowatego u niektórych osób, jednak dokładny mechanizm tego procesu wymaga dalszych badań.

Zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) a trądzik na twarzy

Zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) to stan, w którym bakterie jelitowe rosną w nadmiernej ilości w jelicie cienkim, co może prowadzić do różnych objawów, w tym do zaburzeń trawienia, wzdęć, bólu brzucha oraz problemów ze wchłanianiem składników odżywczych. Istnieje coraz więcej dowodów sugerujących, że SIBO może mieć wpływ na stan skóry, w tym na występowanie trądziku na twarzy.

W badaniach zauważono potencjalną zwiększoną częstość występowania SIBO u osób z trądzikiem różowatym. U większości pacjentów, którzy podjęli leczenie w celu redukcji SIBO, zaobserwowano poprawę w zakresie nasilenia zmian skórnych.

Dodatkowo istnieje teoria sugerująca, że zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) może prowadzić do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, które są istotne dla zdrowia skóry. Na przykład, niedobory witamin i minerałów mogą wpływać na kondycję skóry, co może przyczynić się do nasilenia objawów trądziku na twarzy.

W jaki inny sposób jelita mogą wpływać na zdrowie skóry?

Jelita mogą mieć znaczący wpływ na zdrowie skóry poprzez szereg mechanizmów:

• stan zapalny — zaburzenia w jelitach, takie jak zespół jelita drażliwego (IBS), choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC), mogą prowadzić do stanu zapalnego w organizmie, a ten może wpływać na skórę, przyczyniając się do występowania różnych schorzeń skórnych, w tym trądziku, łuszczycy czy egzemy,
• mikrobiota jelitowa — zdrowa flora bakteryjna jelit odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi immunologicznej organizmu, jej zaburzenia mogą prowadzić do dysbiozy, czyli nieprawidłowego składu bakteryjnego w jelitach, a to z kolei może wpływać na stan skóry,
• wchłanianie składników odżywczych — jelita są odpowiedzialne za wchłanianie odżywczych substancji z pożywienia, które są niezbędne dla zdrowia skóry; niedobory witamin, minerałów i innych składników mogą prowadzić do problemów ze skórą, takich jak suchość czy zmiany zapalne,
• odpowiedź hormonalna — jelita mogą wpływać na równowagę hormonalną organizmu poprzez ich metabolizm, takich jak estrogeny czy kortyzol; zaburzenia hormonalne mogą być związane z różnymi problemami skórnymi, takimi jak trądzik hormonalny czy łysienie typu żeńskiego,
• zbędne substancje – w jelitach, będących ostatnim odcinkiem przewodu pokarmowego, gromadzą się resztki procesu trawiennego, które zawierają nieprzyswojone składniki pokarmowe, produkty przemiany metabolicznej oraz inne odpady przewodu pokarmowego, dlatego pełnią one funkcję filtru, a zaburzenia w ich funkcjonowaniu mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie skóry.

W związku z tym, utrzymanie zdrowia jelit jest kluczowe dla zachowania zdrowej skóry. Dieta bogata w błonnik, zdrowe tłuszcze, probiotyki i prebiotyki może wspomagać zdrowie jelit oraz skóry. Jednocześnie, unikanie niezdrowych nawyków żywieniowych oraz redukcja stresu może również korzystnie wpłynąć na równowagę jelitową i kondycję skóry.

💡 Przykład 2: Ewa, 34-letnia graficzka, od kilku lat zmagała się z nawracającymi zmianami skórnymi na policzkach, które okazały się trądzikiem różowatym. Początkowo skupiała się na miejscowym leczeniu za pomocą kremów i maści, jednak nie przynosiło to długotrwałej poprawy. Na sugestię przyjaciela postanowiła zbadać, czy jej dieta może wpływać na stan jej skóry. Ewa skonsultowała się z dietetykiem, który zalecił wyeliminowanie z diety produktów wysoko przetworzonych oraz wprowadzenie więcej pokarmów bogatych w probiotyki i prebiotyki. Po kilku miesiącach takich zmian Ewa zauważyła znaczącą poprawę w wyglądzie swojej skóry oraz ogólnym samopoczuciu, co potwierdziło jej przypuszczenia o związku między dietą a trądzikiem różowatym.

Czy trądzik różowaty można leczyć dietą (jelitami)?

Badając wpływ diety na trądzik różowaty, należy zauważyć, że pewne produkty spożywcze lub napoje o działaniu wazodylatacyjnym mogą prowokować powstawanie, lub zaostrzenie tego schorzenia. Substancje takie jak histamina, nikotyna i substancja P, obecne między innymi w produktach ostro-pikantnych, gorących posiłkach oraz alkoholu, mogą wywoływać rozszerzenie naczyń krwionośnych, nasilając objawy trądziku różowatego.

Histamina, neurohormon fizjologicznie produkowany przez ludzki organizm, może być obecna w niektórych artykułach spożywczych, takich jak pomidory, kiszonki, czekolada, sery czy czerwone wino, co może nasilać rumień skórny i teleangiektazje u osób z trądzikiem różowatym. Podobnie niacyna, obecna w rybach, orzechach, otrębach pszennych i innych produktach, może powodować rumień poprzez uwolnienie prostaglandyn w pobliżu naczyń krwionośnych.

Dodatkowo aldehyd cynamonowy, obecny między innymi w pomidorach, owocach cytrusowych i czekoladzie, może aktywować receptory TRPA1. A to prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, a następnie do nasilenia objawów trądziku różowatego.

Produkty mleczne, z kolei, mogą mieć potencjał przeciwzapalny i korzystnie wpływać na zdrowie jelit, co może mieć pozytywny wpływ na objawy trądziku różowatego.

W przypadku palenia papierosów dym tytoniowy zawiera wiele substancji szkodliwych, które mogą powodować stres oksydacyjny, skurcz naczyń krwionośnych oraz zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego, co może przyczyniać się do nasilenia symptomów trądziku różowatego.

Reasumując, choć dieta może wpływać na trądzik różowaty poprzez mechanizmy wazodylatacyjne i stres oksydacyjny, indywidualna reakcja organizmu na różne pokarmy może się różnić. Dlatego zawsze warto konsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie w celu leczenia trądziku różowatego. Skuteczne leczenie tego schorzenia często wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje zarówno zmiany w diecie, jak i stosowanie odpowiednich terapii farmakologicznych lub kosmetycznych.

Trądzik różowaty a jelita – podsumowanie

Rozumienie związku między trądzikiem różowatym a jelitami otwiera nowe perspektywy dla osób cierpiących na te schorzenia. Dieta i stan mikroflory jelitowej mogą bezpośrednio wpłynąć na nasilenie objawów trądziku różowatego poprzez mechanizmy wazodylatacyjne i stan zapalny. Leczenie trądziku różowatego często wymaga więc holistycznego podejścia, w którym kluczową rolę odgrywa dieta, suplementacja oraz odpowiednie zarządzanie stresem.

Trądzik różowaty a jelita – sekcja FAQ

Czym jest trądzik różowaty?

Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, charakteryzująca się rumieniem, rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi oraz grudkami i krostami, głównie w centralnej części twarzy.

Czy trądzik różowaty może wpływać na jelita?

Badania sugerują, że stan skóry, takie jak trądzik różowaty, może być powiązany ze stanem zdrowia jelit, w tym z dysbiozą czy zaburzeniami wchłaniania.

Jakie są główne triggery wywołujące trądzik różowaty?

Alkohol, pikantne potrawy, niektóre owoce i warzywa, a także stres mogą nasilać objawy trądziku różowatego.

Czy dieta może pomóc w leczeniu trądziku różowatego?

Tak, eliminacja określonych produktów pokarmowych prowokujących objawy oraz włączenie produktów bogatych w składniki anti-inflammatory może złagodzić objawy.

Co to jest SIBO i jak jest powiązane z trądzikiem różowatym?

SIBO to zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, który może wpływać na stan skóry, w tym na pojawienie się zmian trądzikowych.

Jakie inne stany jelitowe mogą wpływać na trądzik różowaty?

Stany zapalne jelit, takie jak IBS, choroba Leśniowskiego-Crohna czy UC, mogą wpływać na skórę, przyczyniając się do występowania różnych schorzeń skórnych.

Jakie składniki odżywcze są kluczowe dla zdrowia skóry?

Witaminy, minerały, zdrowe tłuszcze oraz probiotyki są niezbędne dla utrzymania zdrowej skóry i mogą pomagać w leczeniu trądziku różowatego.

Czy palenie papierosów może wpłynąć na trądzik różowaty?

Tak, palenie papierosów może powodować stres oksydacyjny i zaburzenia funkcji naczyniowych, nasilając objawy trądziku.

Jakie zmiany w diecie mogą pomóc w redukcji objawów trądziku różowatego?

Unikanie histaminy, nikotyny, oraz produktów wyzwalających reakcję wazodylatacyjną, takich jak pikantne jedzenie, może być pomocne.

Czy zmniejszenie stresu może pomóc w leczeniu trądziku różowatego?

Tak, zarządzanie stresem jest kluczowe, ponieważ stres może nasilać objawy trądziku poprzez mechanizmy hormonalne i immunologiczne.

Bibliografia:

1. Śmietańska, N., Faruga-Lewicka, W., & Kardas, M. (2022). Czynniki wpływające na przebieg trądziku różowatego. Aesth Cosmetol Med, 11(5), 161-166. https://doi.org/10.52336/acm.2022.024
2. Kołodziejczak A. Kosmetologia tom II. Warszawa: Wyd. PZWL; 2021.
3. Searle T, Ali FA, Carolides S, et al. Rosacea and Diet: What is New in 2021? Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology. 2021; 14:49-54
4. Kober M, Bowe WP. (2015). The effect of probiotics on immune regulation, acne, and photoaging. International Journal of Women’s Dermatology, 1(2), 85-89.
5. Melnik BC. (2015). Evidence for acne-promoting effects of milk and other insulinotropic dairy products. Milk and Milk Products in Human Nutrition, 67-77.