Lekarz urolog, oprócz przypadłości stricte męskich, zajmuje się także badaniem i leczeniem kobiet. Zobacz, czego może spodziewać się płeć piękna, odwiedzając specjalistę od układu moczowo-płciowego.

Jak wygląda badanie urologiczne kobiet?

Wizyta kobiet u urologa znacząco różni się od wizyty mężczyzn – oczywiście ze względu na różnice anatomiczne między płciami. Podczas gdy mężczyźni odwiedzają urologa głównie z problemami związanymi z prostatą, zaburzeniami erekcji czy rakiem jąder, kobiety częściej zgłaszają się z powodu infekcji dróg moczowych, nietrzymania moczu czy problemów związanych z funkcjonowaniem pęcherza moczowego. Sprawdź, jakie przykładowe badania wykonuje urolog u płci pięknej.

USG dróg moczowych

USG dróg moczowych to jedno z podstawowych badań, które wykonuje urolog kobiecie. Dzięki ultrasonografii lekarz ocenia stan np. pęcherza moczowego, cewki moczowej oraz otaczających struktur tkankowych. Lekarz prowadzi głowicę USG po brzuchu (a właściwie – podbrzuszu) pacjentki, używając do tego specjalnego żelu ułatwiającego poślizg. Praktycznie na miejscu ocenia wtedy m.in. kształt i rozmiar pęcherza. Do USG dróg moczowych u kobiet zwykle nie trzeba się rozbierać – wystarczy lekko podnieść koszulkę, aby odsłonić badany fragment podbrzusza.

USG nerek

USG nerek zwykle jest wykonywane od razu po badaniu dróg moczowych. Używając tego samego ultrasonografu, lekarz zaczyna badać okolice lędźwi – a właściwie tego, co znajduje się pod nimi: czyli nerek. Badanie to często zalecane jest kobietom, u których występują częste bóle brzucha lub mają nieprawidłowe wyniki badania moczu (o nich później). To także niezastąpione narzędzie diagnostyczne przy kamicy nerkowej. Choć kobiety mierzą się ze złogami statystycznie 2x rzadziej, niż mężczyźni, nadal są narażone na bolesne dolegliwości. Podobnie, jak przy USG dróg moczowych, tak i tutaj kobieta nie musi się rozbierać.

Badanie palpacyjne podbrzusza

Czasem, aby dowiedzieć się więcej, urolog musi dosłownie “włączyć ręce do pracy”. Badanie palpacyjne podbrzusza to metoda, dzięki której lekarz ocenia, czy w obszarze miednicy nie ma powiększonych organów czy guzów, które mogłyby sugerować poważne problemy zdrowotne. Prawdę mówiąc – nie jest to zbyt komfortowe badanie dla kobiet, a ucisk często powoduje dyskomfort (zwłaszcza podczas np. zapalenia pęcherza). Mimo wszystko to najłagodniejsze badanie palpacyjne, jakie wykonuje urolog.

Badanie palpacyjne krocza

Kolejnym etapem może być ocena krocza, w tym mięśni dna miednicy i okolic genitaliów zewnętrznych. To ważne, ponieważ dysfunkcje tych obszarów mogą prowadzić do problemów z nietrzymaniem moczu czy bólem podczas stosunku seksualnego. Badanie wiąże się oczywiście z bezpośrednim dotykaniem krocza przez urologa, co jest dla wielu kobiet wstydliwe. Oczywiście nie ma się czego obawiać – będziesz miała do czynienia ze specjalistą, dla którego tego typu badania są codziennością.

Badanie palpacyjne ujścia cewki moczowej

Ostatnim badaniem palpacyjnym, które może wykonać urolog kobiecie, jest ujście cewki moczowej. Lekarz może w ten sposób wykryć anomalie, takie jak zwężenia, które mogą powodować dyskomfort czy problemy z oddawaniem moczu. Podobnie, jak w przypadku badania palpacyjnego krocza, tak i tutaj konieczny będzie dotyk w sferze intymnej. Jeśli czujesz obawy i zawstydzenie, zawsze możesz wybrać się na wizytę do urologa-kobiety – to powinno nieco zmniejszyć Twoje obawy.

Badanie urodynamiczne

To skomplikowane badanie, które ocenia, jak dobrze funkcjonuje układ moczowy kobiety. Może być zalecone, gdy masz problemy z nietrzymaniem moczu lub trudnościami w opróżnianiu pęcherza. Urolog poprosi Cię o oddanie moczu w kontrolowanych warunkach (do urządzenia zwanego uroflowmetrem), aby zmierzyć ciśnienie w pęcherzu i cewce moczowej. Dzień przed badaniem może być konieczne wykonanie lewatywy, aby opróżnić jelita. Nie jest to najprzyjemniejsze badanie urologiczne: zarówno fizycznie, jak i mentalnie. Na szczęście trwa zwykle do 30 minut i pozwala szybko zdiagnozować niebezpieczne schorzenia.

Badanie moczu wraz z posiewem (skierowanie)

Zastanawiasz się, co jeszcze może powiedzieć o Tobie Twój mocz? Dzięki badaniu wraz z posiewem urolog może wykryć infekcje, krwiomocz czy inne nieprawidłowości, które mogą wymagać dalszego leczenia. To badanie nie różni się zbytnio między mężczyznami a kobietami – w obu przypadkach konieczne jest oddanie moczu do specjalnego pojemnika i zaniesienie go do laboratorium. U kobiet często wykonywane jest badanie obecności białka (białkomocz) i test na nitryty.

Badanie diagnostyczne krwi (skierowanie)

Czasami niezbędne jest również badanie krwi, które może dostarczyć więcej informacji na temat funkcjonowania nerek i innych organów. Tutaj badanie może być ukierunkowane w stronę kreatyniny, mocznika, elektrolitów (sodu, potasu, chlorków), kwasu moczowego lub cystatyny C. Podobnie, jak podczas badania moczu, konieczna będzie wizyta w laboratorium.

Jakie choroby u kobiet może wykryć urolog?

Urolog specjalizuje się w diagnozowaniu i leczeniu szerokiego zakresu chorób u kobiet. Oto niektóre z nich:

1. Infekcje dróg moczowych (ZUM) – w tym zapalenie pęcherza moczowego i zapalenie cewki moczowej. Objawy mogą obejmować ból podczas oddawania moczu, częste parcie na mocz, ból w dolnej części brzucha oraz zmętnienie moczu.

2. Kamica nerkowa – czyli tworzenie się kamieni w nerkach, które mogą blokować przepływ moczu i powodować silny ból. Symptomy mogą obejmować nagły, intensywny ból w podbrzuszu i dolnych plecach, nudności, wymioty i krew w moczu. Przeczytaj: Jak bolą kamienie nerkowe?

3. Nietrzymanie moczu – występuje, gdy kontrola nad pęcherzem jest osłabiona, co prowadzi do niekontrolowanego wycieku moczu. Przyczyny mogą być różne, od zmian związanych z wiekiem, przez uszkodzenie mięśni dna miednicy po porodzie, aż do neurologicznych czynników wpływających na funkcjonowanie pęcherza.

4. Przerost pęcherza moczowego – czasami zwany nadreaktywnością pęcherza, objawia się częstymi nagłymi parciem na mocz, co prowadzi do jego nietrzymania.

5. Zwężenie cewki moczowej – może być wrodzone lub wynikać z uszkodzenia, a także może prowadzić do trudności w oddawaniu moczu i zakażeń.

6. Interstycjalne zapalenie pęcherza – to przewlekła kondycja prowadząca do częstego parcia na mocz, bólu w miednicy oraz bólu podczas stosunków seksualnych.

7. Zapalenie nerek (pyelonephritis) – może być spowodowane np. przewlekłymi infekcjami lub kamieniami nerkowymi. Objawia się m.in. wysoką gorączką, dreszczami, bólem pleców oraz nudnościami.

8. Nowotwory układu moczowego – takie jak rak pęcherza, który może być trudny do wykrycia i często jest diagnozowany po znalezieniu krwi w moczu.

9. Opadnięcie narządów miednicy mniejszej (prolaps) – gdzie narządy takie jak pęcherz mogą przemieszczać się z ich normalnego położenia, często po ciąży lub menopauzie, co prowadzi do problemów z oddawaniem moczu i bólu.

Urolog może współpracować też z innymi specjalistami, takimi jak ginekolodzy i specjaliści od medycyny wewnętrznej, aby zapewnić bardziej kompleksową opiekę. Mimo wszystko wizyta u urologa to dobry start dla kobiet, które zauważają nieprawidłowości w “działaniu” swojego układu moczowo-płciowego.

Kiedy kobieta powinna iść do urologa?

Istnieją konkretne sytuacje i dolegliwości, które powinny skłonić kobietę do konsultacji z urologiem. Do najważniejszych należy:

• częste i nagłe parcie na mocz – gdy parcie na mocz jest nagłe i trudne do kontrolowania;

• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu – może wskazywać na infekcję dróg moczowych;

• krew w moczu – może być objawem infekcji, kamicy nerkowej lub nowotworu;

• częste infekcje dróg moczowych – potrzebna jest specjalistyczna ocena;

• ból w dolnej części brzucha lub w okolicy lędźwiowej – może być związany np. z kamieniami nerkowymi;

• problemy z trzymaniem moczu – może wynikać z wielu przyczyn, w tym z osłabienia mięśni dna miednicy, szczególnie po porodzie;

• trudności w opróżnianiu pęcherza – wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza lub trudności w rozpoczęciu mikcji;

• częste wstawanie w nocy do toalety – chociaż może to być normalne w starszym wieku, to nadmierna częstotliwość może wskazywać na poważniejszy problem.

Do urologa regularnie powinny wybierać się też kobiety po 40 roku życia. W okresie menopauzy zmiany hormonalne mogą wpływać na funkcjonowanie układu moczowego, zwiększając ryzyko problemów urologicznych, takich jak nietrzymanie moczu czy infekcje. To także wiek, po którym znacząco wzrasta ryzyko zachorowania na nowotwór.

Jakie badania wykonuje urolog kobiecie – podsumowanie

Urolog wykonuje szereg badań, które pomagają w diagnozie problemów w układzie moczowo-płciowym u kobiet. Zaliczmy do nich m.in.: USG dróg moczowych i nerek, badanie palpacyjne podbrzusza, krocza oraz ujścia cewki moczowej, badanie urodynamiczne, badania moczu z posiewem, a także badania krwi.

FAQ

Czy wizyta kobiet u urologa wymaga specjalnego przygotowania?

Nie zawsze, ale niektóre badania, jak badanie urodynamiczne, mogą wymagać wypełnienia pęcherza lub przyjścia na czczo. Zawsze warto sprawdzić te wymagania przed wizytą.

Czy badania urologiczne kobiet są bolesne?

Większość badań urologicznych, jak USG, jest całkowicie bezbolesna. Badania palpacyjne mogą wywołać dyskomfort, zwłaszcza w stanach zapalnych.

Jak często powinnam odwiedzać urologa?

Zależy to od indywidualnych potrzeb i objawów chorobowych, ale zaleca się, aby kobiety po 40 roku życia odwiedzały urologa przynajmniej raz w roku w ramach profilaktyki.

Jakie są objawy, dla których powinnam udać się do urologa?

Objawy takie jak trudności w oddawaniu moczu, ból podczas mikcji, krew w moczu, czy częste parcie na mocz, wymagają konsultacji urologicznej.

Czy mogę wybrać urologa-kobietę?

Tak, jeśli preferujesz konsultacje z lekarzem tej samej płci, wielu urologów to kobiety.