Wśród wielu zagrożeń dla zdrowia, udar mózgu zajmuje szczególne miejsce ze względu na swoją nagłą i często katastrofalną naturę. Jednakże, istnieje taki rodzaj tego schorzenia, który często pozostaje niezauważony i niezdiagnozowany, a to tajemnicze zjawisko nosi nazwę „cichy udar”. Choć bezobjawowy może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, podkreślając pilną potrzebę zrozumienia oraz możliwości, jakie daje wczesna identyfikacja i interwencja. Odpowiedzmy więc na pytanie – czy można przejść udar nie wiedząc o tym?
Cichy udar – czym jest?
Typowy udar niedokrwienny następuje w chwili gdy skrzep blokuje naczynie krwionośne zaopatrujące część mózgu. Komórki w tym obszarze działają nieprawidłowo bez krwi bogatej w tlen i mogą obumrzeć. A to powoduje objawy takie jak drętwienie lub osłabienie jednej strony twarzy, problemy z mówieniem, trudności z chodzeniem czy problemy ze wzrokiem. Takie symptomy są wynikiem zakłóceń w działaniu konkretnych obszarów mózgu, które kontrolują te funkcje.
Natomiast podczas cichego udaru przerwa w przepływie krwi niszczy obszary komórek w części mózgu, która jest „cicha”. Oznacza to, że ta strefa nie kontroluje żadnych funkcji życiowych. Takie uszkodzenie będzie widoczne w obrazie rezonansu magnetycznego (MRI), czy też tomografii komputerowej (CT), jednak będzie zbyt małe, aby wywołać oczywiste objawy. Czy można przejść udar nie wiedząc o tym? Większość osób nie ma pojęcia, że do niego doszło. Co nie oznacza, że jest to nieistotne, ponieważ ciche uderzenia mogą wywoływać subtelne objawy, takie jak zaburzenia funkcji poznawczych.
Czy można przejść udar nie wiedząc o tym?
Kiedy myślimy o udarach, często wyobrażamy sobie objawy takie jak niewyraźna mowa, drętwienie czy utrata ruchu w twarzy lub ciele. Ale ciche udary nie objawiają się takimi symptomami. W rzeczywistości zazwyczaj nie wykazują żadnych objawów.
Podobnie jak udary niedokrwienne, ciche udary występują, gdy dopływ krwi do części mózgu zostaje nagle odcięty, pozbawiając mózg tlenu i uszkadzając komórki mózgowe. Jednak cichy udar jest z definicji trudny do rozpoznania. Wynika to z faktu, że taki proces zakłóca dopływ krwi do części mózgu, która nie kontroluje żadnych widocznych funkcji, takich jak mówienie czy poruszanie się, więc może się zdarzyć, że nigdy nie będziemy wiedzieli, że doszło do udaru.
Najczęściej ludzie dowiadują się, że mieli cichy udar, gdy wykonują rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografię komputerową (CT) z powodu innego schorzenia, a lekarze zauważają, że małe obszary mózgu zostały uszkodzone. Więc odpowiadając na zadane pytanie „Czy można przejść udar nie wiedząc o tym?”, odpowiedź brzmi tak. Możesz mieć „cichy” udar, którego nie jesteś świadomy lub którego nie potrafisz sobie przypomnieć.
Cichy udar – objawy
Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że około 10 procent populacji w średnim wieku, nie prezentującej żadnych symptomów udaru, doznało co najmniej jednego cichego udaru. Szacuje się, że jedna trzecia ludzi powyżej 70. roku życia miało tę niewidoczną dla otoczenia komplikację, a American Stroke Association informuje, że jedna na cztery osoby powyżej 80 lat doświadczyła więcej niż jeden cichy udar mózgu. Zatem, gdy jedna osoba przechodzi udar niedokrwienny, czternaście osób doznaje cichego udaru.
Mimo, że uszkodzenia mózgu spowodowane cichym udarem są znacznie mniejsze w porównaniu z udarem niedokrwiennym, naukowcy uważają, że mogą mieć znaczący i trwały wpływ m.in. na pamięć. W zależności od lokalizacji skrzepu osoby po cichym udarze mogą doświadczyć problemów z równowagą, częstych upadków, nietrzymania moczu, zmian nastroju lub obniżoną zdolność myślenia. Istnieje także zjawisko doznania serii cichych udarów, które może prowadzić do stanu znanego jako demencja wielozawałowa i problemów z pamięcią. Więc, odpowiadając na pytanie czy można przejść udar nie wiedząc o tym, warto mieć to na uwadze. Według American Stroke Association ciche udary zwiększają również ryzyko wystąpienia objawowego udaru w przyszłości.
Jakie mogą być objawy lekkiego udaru?
Wyróżniamy różne rodzaje udarów, takie jak ciche udary, mini-udary (zwane również TIA – przemijające niedokrwienie mózgu), udary niedokrwienne i udary krwotoczne. Każdy z nich ma swoje charakterystyczne cechy. Jednak cichy udar i mini-udar mogą wydawać się podobne. Przyczyn ich występowania można dopatrywać się w wyniku zakrzepicy, wysokiego ciśnienia krwi, zwężonych tętnic, wysokiego poziomu cholesterolu czy cukrzycy.
Objawy lekkiego udaru, czasem zwane mini-udarem lub udarem TIA), mogą być subtelne i łatwo je przeoczyć. Niektóre z potencjalnych symptomów to:
- Przejściowe zaburzenia widzenia, takie jak chwilowa utrata wzroku lub podwójne widzenie.
- Chwilowa utrata równowagi lub koordynacji.
- Chwilowe drętwienie lub osłabienie w jednej części ciała, np. w ręce lub nodze.
- Przejściowe trudności w mówieniu lub rozumieniu mowy.
- Nagły, krótkotrwały ból głowy.
Warto zauważyć, że objawy mini-udaru mogą ustąpić w ciągu kilku minut lub godzin, co czasem prowadzi do błędnego przekonania, że incydent był jedynie przemijającym problemem. Jednak nawet jeśli objawy ustąpią, ważne jest zgłoszenie ich lekarzowi, ponieważ mogą być ostrzeżeniem przed pełnym udarem w przyszłości.
Podsumowanie
Zatem, czy można przejść udar nie wiedząc o tym? Dowiedliśmy, że tak, ponieważ może on nie wywoływać zauważalnych objawów. Jednak nadal jest on niebezpieczny i może powodować szkody dla organizmu. Podobnie jak w przypadku tradycyjnych udarów niedokrwiennych, ciche udary mają miejsce, gdy dopływ krwi zostaje przerwany do małego obszaru mózgu, co prowadzi do uszkodzenia komórek mózgowych. Te ciche incydenty mają długofalowe skutki dla zdrowia mózgu oraz fizycznych i psychicznych możliwości.
Aby zmniejszyć ryzyko udaru, warto stosować się do pewnych zaleceń. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, kontrola masy ciała, utrzymywanie poziomu cholesterolu na odpowiednim poziomie oraz ograniczenie spożycia soli mogą znacząco przyczynić się do poprawy naszego zdrowia. W przypadku obaw związanych z cichymi udarami warto skonsultować się z lekarzem, aby omówić możliwe zmiany, które możemy wprowadzić, aby zapobiec takim epizodom.
Źródła:
- Medically reviewed by S. Han, M.D.; R. Stanborough, MFA on March 21, 2019, https://www.healthline.com/health/stroke/silent-stroke
- Harvard Health Publishing, Harvard Medical School, July 1, 2012, https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/could-a-silent-stroke-erode-your-memory
- Medically Reviewed by M. Khatri, MD on November 14, 2021, https://www.webmd.com/stroke/silent-stroke-you-need-to-know
- Medically Reviewed by J. Beckerman, MD, FACC on March 09, 2022, https://www.webmd.com/stroke/understanding-stroke-symptoms
Dodaj komentarz