Cholesterol w Szwajcarii – normy, dieta, badania. Czy w Szwacjarii jest problem z wysokim LDL? [TABELA]

Szwajcaria, kraj słynący z wyjątkowego systemu opieki zdrowotnej i dbałości o zdrowie obywateli, zmaga się z narastającym problemem wysokiego poziomu cholesterolu w populacji. Mimo rygorystycznych norm lipidowych, które są zgodne z europejskimi standardami, niemal 15% Szwajcarów doświadcza zbyt wysokiego poziomu LDL. Czy kultura zdrowego stylu życia i zaawansowana diagnostyka wystarczą, aby poradzić sobie z tym problemem?

W skrócie:

• W 2022 roku 14,8% Szwajcarów miało podwyższony poziom cholesterolu lub stosowało leki na jego obniżenie. Częściej dotyczy to mężczyzn (17,4%) niż kobiet (12,2%). Problem ten jest bardziej powszechny wśród osób starszych i z niższym poziomem wykształcenia.
• Polecane produkty z kuchni szwajcarskiej to orzechy, tłuste ryby, produkty pełnoziarniste, sery o obniżonej zawartości tłuszczu. Produkty do ograniczenia to czekolada, tłuste mięsa, potrawy smażone jak Rösti. Szwajcarskie rekomendacje dietetyczne promują sezonowe produkty, pełne ziarna i białka roślinne.
• Zaleca się wykonywanie lipidogramu co 4–6 lat, częściej w grupach ryzyka. Koszt diagnostyki wynosi 50–100 CHF, ale badania mogą być refundowane w ramach podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego (Grundversicherung).
• Program „Health2030” koncentruje się na profilaktyce chorób przewlekłych, w tym problemów z cholesterolem. Szwajcarski rząd promuje zdrowe nawyki żywieniowe i aktywny tryb życia jako fundamenty prewencji.

Norma cholesterolu w Szwajcarii – jakie wartości są zdrowe?

Szwajcaria to kraj, który słynie z zaawansowanego systemu opieki zdrowotnej. Z tego powodu normy cholesterolu są niższe, niż w gorzej rozwiniętych państwach. Wyglądają następująco:

• Cholesterol całkowity (TC): poniżej 5 mmol/l (193 mg/dl).
• Cholesterol LDL (tzw. „zły” cholesterol): poniżej 3 mmol/l (116 mg/dl).
• Cholesterol HDL (tzw. „dobry” cholesterol): powyżej 1 mmol/l (39 mg/dl) dla mężczyzn i powyżej 1,2 mmol/l (46 mg/dl) dla kobiet.
• Triglicerydy: poniżej 1,7 mmol/l (150 mg/dl).

Jak widać – normy cholesterolu w Szwajcarii są zgodne z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) oraz Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS). Przekraczanie tych poziomów zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy i innych chorób układu krążenia. Szwajcarscy lekarze mają tego pełną świadomość, dlatego często motywują pacjentów do zdrowego stylu życia.

Może Cię zainteresować: Normy cholesterolu w Szwecji, Japonii, Niemczech, Szwajcarii – jak to wygląda w innych krajach? [TABELA].

Czy Szwajcarzy mają problem ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu?

W Szwajcarii, problem zbyt wysokiego poziomu cholesterolu jest dość powszechny. Według danych z 2022 roku, 14.8% populacji zgłaszało wysoki jego poziom lub stosowanie leków na obniżenie. Procent ten wzrósł z 8.8% odnotowanych w 2012 roku. Mężczyźni są bardziej narażeni na wysoki cholesterol (17.4%) niż kobiety (12.2%) (źródło).

Najnowsze statystyki z 2022 roku również wskazują, że 15% populacji Szwajcarii miało zbyt wysoki poziom cholesterolu. Wysokie stężenie jest bardziej rozpowszechnione u osób starszych, zwłaszcza tych w wieku 65 lat i starszych, oraz u osób z niższym wykształceniem. Dodatkowo, przeprowadzone badania wskazują, że około 1/3 populacji w Europie Środkowej, co obejmuje również Szwajcarię, ma podwyższony poziom LDL, co czyni go powszechnym problemem zdrowotnym w regionie.

Czy Szwajcaria podejmuje działania, aby to zmienić?

Tak – strategia zdrowotna “Health2030”, przyjęta przez Radę Federalną w Szwajcarii, koncentruje się na poprawie systemu zdrowia, promocji zdrowego starzenia się, jakości opieki zdrowotnej i przystępności kosztów. To wszystko z naciskiem na zapobieganie chorobom przewlekłym jak te związane z wysokim cholesterolem (źródło).

Szwajcaria promuje również zmiany w diecie przez aktualizację szwajcarskich zaleceń dietetycznych, które teraz kładą większy nacisk na zrównoważoną i zdrową dietę, promując spożywanie sezonowych produktów, produktów pełnoziarnistych oraz białka roślinnego. Rekomendacje te są częścią szerszych działań mających na celu zapobieganie chorobom niezakaźnym, w tym problemom z LDL (źródło).

Cholesterol a dieta w Szwajcarii – co jeść, a czego unikać?

Szwajcaria oferuje zarówno zdrowe opcje wspierające profil lipidowy, jak i produkty, które mogą podwyższać poziom „złego” cholesterolu LDL. Zacznijmy od zdrowych opcji:

• Szwajcarskie sery, takie jak Emmental czy Gruyère, są cenione na całym świecie. Chociaż mają wysoką zawartość tłuszczu, wiele odmian oferuje wersje light, które są mniej szkodliwe dla profilu lipidowego.
• Orzechy włoskie, laskowe oraz pestki dyni są powszechne w diecie Szwajcarów. Te produkty są bogate w zdrowe tłuszcze nienasycone, które pomagają obniżyć poziom LDL.
• Szwajcarskie potrawy często bazują na pstrągach czy łososiu, które są bogate w kwasy omega-3, zmniejszające stany zapalne i poprawiające lipidogram.
• Tradycyjne śniadanie w Szwajcarii często zawiera musli i chleb pełnoziarnisty, które są bogate w błonnik. Rozpuszczalny błonnik (np. z owsa) pomaga obniżyć poziom cholesterolu całkowitego.

A teraz sprawdźmy produkty, które podwyższają cholesterol LDL:

• Szwajcarskie specjały, takie jak Bündnerfleisch (suszone mięso), zawierają duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą podnosić LDL. Tradycyjne kiełbasy i pasztety również mogą być źródłem niezdrowych tłuszczów.
• Szwajcaria słynie z czekolady, która choć smaczna, często zawiera tłuszcze nasycone i cukry podnoszące poziom triglicerydów.
• Używane do tradycyjnych dań, takich jak Rösti (smażone ziemniaki), mogą negatywnie wpływać na poziom cholesterolu.

Kuchnia szwajcarska, choć smaczna, może zwiększać poziom cholesterolu LDL, jeśli spożywa się ją nieuważnie. Zamiast tłuszczów nasyconych (np. w maśle, tłustym mięsie, serach) postaw na nienasycone (np. oliwa z oliwek). Spożywaj też dużo błonnika rozpuszczalnego, m.in. poprzez owoce jak marchew, gruszki czy jabłka.

Diagnostyka cholesterolu w Szwajcarii – jak wygląda proces?

W Szwajcarii zaleca się, aby osoby dorosłe poddawały się badaniu profilu lipidowego co 4–6 lat, jeśli nie mają zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. U dzieci z podejrzeniem hipercholesterolemii rodzinnej badania poziomu wykonuje się już od 2. roku życia.

Badania poziomu cholesterolu w Szwajcarii obejmują pełny lipidogram, który dostarcza informacji na temat cholesterolu całkowitego (TC), cholesterolu LDL (Low-Density Lipoprotein), cholesterolu HDL (High-Density Lipoprotein) i Triglicerydów (TG). Procedura wygląda następująco:

1. Pacjent zgłasza się na badanie na czczo (min. 9–12 godzin od ostatniego posiłku).
2. Pobiera się krew żylna, która jest analizowana w laboratorium.
3. Wyniki lipidogramu są interpretowane przez lekarza, który ocenia ogólne ryzyko na podstawie dodatkowych czynników, takich jak wiek, płeć, ciśnienie tętnicze i styl życia.

W Szwajcarii diagnostyka cholesterolu jest zazwyczaj objęta podstawowym ubezpieczeniem zdrowotnym (Grundversicherung), ale z pewnymi ograniczeniami. Badania są refundowane w przypadku pacjentów z grup ryzyka lub na podstawie skierowania od lekarza. Osoby bez wyraźnych wskazań medycznych mogą być zobowiązane do opłacenia badania z własnej kieszeni, co może kosztować od 50 do 100 CHF, w zależności od zakresu badania.

Bibliografia:

1. https://ind.obsan.admin.ch/en/indicator/monam/high-cholesterol-levels-age-15
2. https://www.bag.admin.ch/bag/en/home/strategie-und-politik/gesundheit-2030/gesundheitspolitische-strategie-2030.html
3. https://www.epfl.ch/research/domains/nutrition-center/new-dietary-recommendations-for-switzerland/
4. https://www.bfs.admin.ch/bfs/en/home/statistics/health.html
5. https://www.usz.ch/en/disease/hypercholesterolemia/
6. https://www.blv.admin.ch/blv/en/home/das-blv/strategien/schweizer-ernaehrungsstrategie.html